خاك نهادن مرده؛ بدين گونه كه گودالى در زمين، حفر كرده و مرده را در آن جاى دهند و رويش را بپوشانند؛ ليكن معناى لغوى آن اعم است. جايگاه اصلى دفن به معناى نخست باب طهارت است، ليكن به مناسبت در بابهاى ديگرى نظير جهاد و تجارت نيز آمده است.

حكم:دفن كردن ميّت مسلمان با كيفيّت خاص، واجب كفايى( --> وجوب كفايى)است. اجزاى جدا شده از بدن ميّت حتّى ناخن و دندانهاى او نيز مشمول حكم ياد شده‌اند.(1)دفن كردن كافر واجب نيست؛ بلكه برخى، آن را جايز ندانسته‌اند.(2)كودكان و ديوانگان در حكم دفن تابع والدين خود هستند( --> تبعيّت)؛ بنابر اين، با مسلمان بودن يكى از والدين، دفن فرزند نابالغ يا ديوانه وى واجب خواهد بود.(3)در دفن، قصد قربت شرط نيست؛ از اين رو، اگر كودكى، ميّتى را به گونه صحيح دفن نمايد كفايت مى‌كند.(4)

چگونگى دفن:واجب است مرده به گونه‌اى دفن گردد كه بوى بد آن مردم را اذيت نكند؛ بدن نيز از گزند درندگان محفوظ باشد.(5)اگر دفن ميّت در زمين ممكن نباشد واجب است به هر صورتِ ممكن جسد را پنهان سازند، مانند آنكه آن را در بنا يا تابوتى نهاده( --> تابوت)و اطراف آن را ببندند يا اگر در كشتى مرده و رساندن جسد به خشكى امكان پذير نيست، پس از تجهيز (غسل و كفن و نماز) با بستن چيزى سنگين به پاى وى، او را به دريا افكنند.(6)

بنابر قول مشهور واجب است مرده را در قبر بر پهلوى راست، روبه قبله دفن كنند.(7)برخى قدما قائل به استحباب آن شده‌اند.(8)

اگر زن كافرِ باردار همراه جنين درون رحمش بميرد در صورتى كه باردارى‌اش از مرد مسلمان باشد، بايد او را در قبر به پهلوى چپ، پشت به قبله بخوابانند، به گونه‌اى كه روى جنين به سمت قبله قرار گيرد.(9)

در جايى كه بيم بيرون آوردن جسد از سوى درندگان مى‌رود، محكم ساختن قبر واجب است؛ چنان كه در فرض انداختن جسد به دريا واجب است جايى انتخاب

• (1)جواهر الكلام 4/ 289 ـ 290 ؛ العروة الوثقى 2/ 112 و 117
• (2)جواهر الكلام 21/ 132 ـ 133 ؛ مستمسك العروة 4/ 68
• (3)العروة الوثقى 2/ 31
• (4)114
• (5)جواهر الكلام 4/ 290 ـ 291 ؛ العروة الوثقى 2/ 112 ـ 113
• (6)جواهر الكلام 4/ 291 ـ 295 ؛ العروة الوثقى 2/ 113 ـ 114
• (7)جواهر الكلام 4/ 296 ـ 297 ؛ جامع المدارك 1/ 148
• (8)الوسيلة/ 68
• (9)جواهر الكلام 4/ 297 ـ 299