درخت: گياهى بزرگ، داراى ريشه، ساقه و شاخه.

از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، حج، جهاد، تجارت، ضمان، صلح، مساقات، وديعه، اجاره، نكاح و احياء موات نام برده‌اند.

كاشتن درخت:كاشتن درخت، بويژه درخت ميوه و بخصوص درخت خرما مستحب، و در روايات بر آن تأكيد شده است.(1)

قطع درخت:قطع كردن درختان ميوه، بويژه خرما مكروه است.(2)از جمله مكروهات در جهاد، قطع كردن و سوزاندن درختان دشمن، جز هنگام ضرورت است.(3)

كندن و قطع كردن درختان حرم مكّه(4)و نيز بنابر قول منسوب به مشهور، درختان حرم مدينه(5)ـ جز درخت ميوه، از جمله خرما و گياه اِذخِر( --> اذخر)و نيز درختى كه در ملك انسان روييده ـ حرام است و در درختان مكّه كفّاره نيز بنابر قول مشهور ثابت مى‌شود(6)( --> حرم).

حريم درخت:حريم درخت كاشته شده در زمين موات، در صورت موات بودن اطراف آن، مقدارى است كه ريشه و شاخه درخت آن را پوشش داده يا زمينه سرايت و پوشش دارد؛ بنابر اين، ديگرى حقّ احياى اين محدوده را با كاشتن درخت ندارد(7)( --> حريم).

سرايت درخت به ملك ديگرى:در صورت سرايت ريشه يا شاخه درخت به ملك همسايه، وى مى‌تواند آن را به سمت ملك صاحب درخت برگرداند و در صورت عدم امكان، شاخه‌ها راببُرد. در اينكه بريدن بايد با اذن مالك، و با خود دارى وى، با اذن حاكم شرع باشد يا نه، و نيز در اينكه بريدن آنها بر مالك درخت واجب است يا نه، اختلاف است.(8)

مساقات بر درخت:عقد مساقات بر درختان ميوه‌اى كه ريشه ماندگار دارند، مانند درخت خرما و انگور صحيح است(9)( --> مساقات).

مراقبت از درخت:در وجوب آبيارى و جلوگيرى درخت از نابودن شدن، اختلاف است.(10)برخى، ترك

• (1)وسائل الشيعة 17/ 41 و 19/ 31
• (10)كشف اللثام 7/ 613 ؛ مسالك الافهام 8/ 504
• (2)19/ 39 ـ 40
• (3)جواهر الكلام 21/ 66
• (4)18/ 412 ـ 420
• (5)20/ 77 و 79
• (6)425 ـ 426
• (7)38/ 52
• (8)26/ 277 ـ 278
• (9)27/ 61 ـ 62