چنان كه در لغت نيز به همين معنا آمده است.(3)

عنوان جدعاء در برخى نصوص آمده است.(4)در بعضى نسخه‌ها «جذعاء» با ذال نقل شده كه ظاهراً تصحيف «جدعاء» با دال است. در برخى روايات(5)و نيز كلمات فقها(6)نيز «جذّاء» به كار رفته كه به معناى گوش بريده است. اين عنوان در باب حج به كار رفته است.

قربانى حج بايد سالم باشد و جدعاء به هر دو معناى آن مجزى نيست.(7)

(--> قربانى)

جَدَل--> جدال

جدول: تقويم.

جدول، تقويمى است كه حركات ماه و ديگر سيارات در آن ثبت، و در پرتو آن اوّل هرماه تعيين مى‌شود.(1)برخى آن را به محاسبه ويژه بر پايه حركت ماه تعريف كرده‌اند كه بازگشت آن به قرار دادن يك ماه، تمام و يك ماه، ناقص در طول سال است كه از مُحرّم آغاز مى‌شود. در نتيجه محرّم و رمضان پيوسته تمام و شوال و ذيحجّه همواره ناقص خواهد بود.(2)برخى نيز آن را جدولى منسوب به عبداللّه‌ بن معاوية بن عبداللّه‌ بن جعفر براى تعيين اوّل ماه دانسته‌اند كه او نيز آن را به امام صادق عليه السّلام منتسب مى‌كرد.(3)ليكن از آنجا كه محاسبات نجومى در تعيين اوّل ماه حجّت شرعى نيست، اختلافات ياد شده در معناى جدول تأثيرى در حكم شرعى مسئله ندارد. از اين عنوان در باب صوم نام برده‌اند.

اوّل ماه با رؤيت هلال ثابت مى‌شود؛ از اين رو، بنابر مشهور براى تعيين آن، جدول به دليل ظنّى بودن، اعتبار ندارد.(4)

• (1)المعتبر 2/ 688 ؛ تذكرة الفقهاء 6/ 137 ؛ مستند الشيعة 10/ 405
• (2)الوافى 13/ 1124 ؛ الحدائق الناضرة 17/ 92
• (2)الروضة البهية 2/ 110
• (3)لسان العرب و مجمع البحرين/ واژه «جدع»
• (3)غنية النزوع/ 131 ـ 132 ؛ مستند الشيعة 10/ 405
• (4)وسائل الشيعة 14/ 126
• (4)جواهر الكلام 16/ 363 ؛ مهذّب الاحكام 10/ 266 ـ 267 .
• (5)تهذيب الاحكام 5/ 213
• (6)المبسوط 1/ 372 ؛ تحرير الاحكام 1/ 624 ؛ الحدائق الناضرة 17/ 92
• (7)الحدائق الناضرة 17/ 91 ـ 92 ؛ جواهر الكلام 19/ 139 ـ 141 .