حقّ خيار پيدا مى‌كند و مى‌تواند معامله را برهم زند. مراد از «يوم» يك شبانه روز است نه روز به تنهايى.(1)از آن در باب تجارت سخن گفته‌اند.

خيار ياد شده از مصاديق خيار تأخير( --> خيار تأخير)است و احكام آن را دارد.(2)برخى گفته‌اند: خيار ما يَفسُدُ من يومه در هر كالاى زود فاسد شدنى، حتى در كمتر از نصف روز يا بيشتر از يك شبانه روز، از زمان خوف فساد، براى فروشنده ثابت مى‌شود و خصوصيتى براى فاسد شدنى در يك شبانه روز نيست.(3)

مراد از فساد، فساد حقيقى، يعنى از بين رفتن نيست، بلكه مراد دگرگون شدن عين و نقصان وصف، همچون تغيير رنگ و طعم ميوه و سبزى است.(4)

مشهور فقها قائل به ثبوت خيار در فرض ياد شده‌اند؛5 ليكن برخى قائل‌اند با داخل شدن شب معامله باطل مى‌شود نه آنكه فروشنده حقّ خيار پيدا مى‌كند.(6)

خيار مايُفسِدُهُ المَبيت --> خيار مايَفسُدُ مِن يومه

خيار مؤامره: شرط خيار براى يكى از دو طرف معامله با صلاحديد فردى معين در مدتى معلوم(1)

( --> بيع مؤامره)،(-->خيار شرط).

خيار مجلس: حقّ فسخ معامله براى هر يك از فروشنده و خريدار تا قبل از جدا شدن از يكديگر.

مراد از مجلس، مكانى است كه معامله در آن جا صورت گرفته است. از اين عنوان در باب تجارت سخن گفته‌اند.

خيار مجلس پس از تحقّق معامله براى هريك از فروشنده و خريدار تا زمانى كه از يكديگر جدا نشده‌اند، ثابت است؛ بنابر اين، حقّ خيار با انعقاد معامله،

• (1)كتاب المكاسب 5/ 241
• (1)جواهر الكلام 23/ 35 ـ 36 و 27/ 218 .
• (2)الحدائق الناضرة 19/ 54 ـ 55
• (3)جواهر الكلام 23/ 60 ؛ جامع المسائل (بهجت) 2/ 491 ؛ الدروس‌الشرعية3/ 274 ؛ الحدائق الناضرة 19/ 52 ـ 54
• (4)جواهر الكلام 23/ 60 ؛ كتاب المكاسب 5/ 244
• (5)ارشاد الطالب 4/ 256
• (6)الانوار اللوامع 11/ 450 ؛ التنقيح الرائع 2/ 48 ـ 49 .