در صورت زمان دار بودن آن، خيار ثابت نيست. در ثبوت خيار در فرض حالّ شدن بدهى پيش از تقسيم اموال مفلّس، اختلاف است.(2)

در اينكه خيار تفليس فورى است و با تأخيرِ اِعمال آن، ساقط مى‌شود يا با تراخى هم ثابت است و با تأخير در اقدام ساقط نمى‌شود، اختلاف است.(3)

خيار تفليس تنها در عقود معاوضى محض، مانند بيع، صلح و قرض جارى مى‌شود و در عقود شبه معاوضى همچون نكاح و خلع جريان ندارد.(4)

خيار ثَلاث-->خيار حيوان

خيار حيوان: خيار ثابت براى خريدارِ حيوان.

حقيقت خيار حيوان تسلّط خريدار حيوان بر فسخ عقد تا سه روز از زمان عقد است. از آن در باب تجارت سخن گفته‌اند.

موضوع خيار حيوان، خريد و فروش هر موجود ذى روح، و مدّت آن بنابر مشهور ـ بلكه بر آن ادعاى اجماع شده ـ سه روز و دو شب است.(1)برخى قدما مدت آن را در كنيز مدت استبراى او( --> استبراء)دانسته‌اند.(2)آغاز خيار حيوان، زمان عقد است.(3)برخى قدما مبدأ آن را زمان جدا شدن دو طرف معامله از يكديگر دانسته‌اند.(4)

خيار حيوان بنابر مشهور ـ بلكه بر آن ادعاى اجماع شده ـ به خريدار اختصاص دارد و فروشنده، در صورتى كه بهاى پرداختى، حيوان باشد از آن برخوردار نيست.(5)

اسباب سقوط:

1. شرط سقوط آن در عقد.

2. اسقاط آن پس از عقد.

3. تصرف در حيوان يا نقل آن از ملك خود به عقد لازم همچون بيع يا غير لازم همچون هبه و يا به غير نقل، مانند آميزش كردن با كنيز.

4. سپرى شدن مدّت خيار.(6)

• (1)جواهر الكلام 23/ 23 ؛ كتاب المكاسب 5/ 83 و 95
• (2)جواهر الكلام 25/ 299
• (2)غنية النزوع / 219 ؛ الكافى فى الفقه / 353
• (3)298
• (3)كتاب المكاسب 5/ 92
• (4)299 .
• (4)غنية النزوع/ 220 ؛ المبسوط 2/ 85 ؛ كتاب المكاسب 5/ 92
• (5)جواهر الكلام 23/ 24
• (6). 29 ـ 30 ؛ كتاب المكاسب 5/ 97 .