خوك: حيوانى معروف.

از احكام آن در بابهاى طهارت، صلات، تجارت، رهن، وقف، وصيّت، نكاح و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.

خوكى كه در خشكى زيست دارد از مسخ شدگان(1)( --> مسوخ)و نجس است؛(2)حتّى بنابر قول مشهور، مو و ناخن آن نيز كه فاقد حيات است، نجس مى‌باشد.(3)چنان كه نيم خورده خوك نيز نجس و خوردن آن حرام است.(4)

در اينكه استحاله (تبديل شدن به مثل نمك) موجب طهارت آن مى‌شود يا نه، اختلاف است(5)( --> استحاله). خوك دريايى بنابر قول مشهور پاك،(6)ليكن حرام گوشت(7)است.

در صورت تماس بدن يا لباس كسى با خوك به شرط خشك بودن هر دو، مشهور متأخران قائل به استحباب آب پاشيدن بر محلّ تماس شده‌اند. از برخى قدما وجوب آن نقل شده است.(8)

ظرفى كه خوك از آن نوشيده يا آب دهانش در آن ريخته شده، بنابر مشهور يا مشهور متأخران، با هفت بار شستن پاك مى‌شود. برخى قدما با الحاق خوك به سگ، يك بار خاك مالى و دوبار شستن را لازم دانسته‌اند.(9)

اگر خوك با حيوانى آميزش كند و بچه‌اى متولد گردد، اسم هر يك كه بر آن صادق باشد، حكم همان را دارد؛ ليكن اگر آن حيوان نيز نجس العين باشد مانند سگ، بنابر قول برخى، بچه نيز نجس خواهد بود، هرچند اسم هيچ يك بر آن صادق نباشد.(10)

خون كمتر از اندازه درهم در نماز بخشوده است. در اينكه بخشودگى شامل خون حيوان نجس العين مثل خوك نيز مى‌شود يا نه، اختلاف است(11)( --> خون).

خوك براى مسلمان ماليّت ندارد؛ از اين رو، قابل تمليك و تملّك نيست(12)و تلف كردن آن ضمانت ندارد؛(13)چنان كه گرو گذاشتن(14)و وقف كردن آن از سوى مسلمان(15)و نيز وصيّت به آن براى مسلمان صحيح نيست؛(16)ليكن وقف آن از سوى كافر، همچنين وصيّت به آن براى هم كيش خود صحيح است.(17)نگهدارى آن نيز براى مسلمان حرام است.(18)

• (1)المقنع/ 419
• (10)جواهر الكلام 5/ 368 ـ 369
• (11)6/ 121
• (12)22/ 23 و 25/ 50 ـ 51
• (13)37/ 45
• (14)25/ 125 ـ 127
• (15)الحدائق الناضرة 22/ 177
• (16)417
• (17)177 و 417
• (18)المبسوط 2/ 165 ـ 166
• (2)جواهر الكلام 5/ 366
• (3)الحدائق الناضرة 5/ 208
• (4)1/ 432
• (5)مستند الشيعة 1/ 330 ـ 331 ؛ جواهر الكلام 6/ 280
• (6)جواهر الكلام 5/ 368 ؛ مستمسك العروة 1/ 364
• (7)جواهرالكلام 36/ 253
• (8)الحدائق الناضرة 5/ 392 ـ 393
• (9)مصباح الهدى 2/ 206 ـ 207