اطعمه و اشربه:تناول كردن انواع مسكرات ـ به مقدار كم يا زياد ـ حرام و موجب ثبوت حدّ است؛ هرچند مقدارى بنوشد كه مست نشود؛(17)ليكن نوشيدن آن هنگام اضطرار( --> اضطرار)جايز است. مداوا كردن با مسكرات حتّى در صورت انحصار مداوا به آن بنابر قول منسوب به مشهور جايز نيست.(18)

نوشاندن مسكرات به كودكان، حرام(19)و به حيوانات، مكروه است.(20)

غذا خوردن از سفره‌اى كه بر آن شراب نوشيده مى‌شود حرام است.(21)

گوشت حيوان حلال گوشتى كه خمر نوشيده است حرام نيست؛ ليكن بنابر مشهور قبل از مصرف شسته مى‌شود. امّا خوردن آنچه در شكم او است از قبيل معده، دل و جگر، بنابر مشهور جايز نيست، هرچند شسته شود.(22)برخى، حكم به كراهت خوردن آن كرده‌اند.(23)برخى نيز احكام ياد شده را به صورت مست شدن حيوان مقيّد كرده‌اند.(24)

غصب:غصب و تلف كردن خمر از مسلمان بنابر مشهور موجب ضمان نيست. برخى، غصب آن را در فرضى كه نگهدارى آن براى تبديل به سركه باشد، موجب ضمان دانسته‌اند.(25)غصب يا تلف كردن خمر متعلق به ذمّى‌اى كه آن را در خفا نگهدارى و مصرف مى‌كند، موجب ضمان خواهد بود.(26)

شهادات:نوشيدن انواع مسكرات موجب فسق نوشنده و عدم پذيرش شهادت او مى‌گردد(27)( --> شهادت).

حدود:حدّ نوشيدن انواع مسكرات، هرچند به مقدار اندك، هشتاد تازيانه است.(28)فردى كه دو بار شراب نوشيده و هر بار حد خورده، بار سوم بنابر قول مشهور، و بار چهارم بنابر قول برخى، كشته مى‌شود.(29)زمان اجراى حدّ پس از رفع حالت مستى شرابخوار است.(30)

چنانچه دو شاهد؛ يكى بر نوشيدن شراب و ديگرى بر قى كردن آن شهادت دهند، حدّ جارى مى‌شود. در ثبوت حدّ در فرض شهادت هر دو شاهد بر قى كردن، اختلاف است.(31)

برخى گفته‌اند: كسى كه خمر را حلال مى‌شمارد و آن را مى‌نوشد، حاكم شرع از

• (17)36/ 373 ـ 374
• (18)444 ـ 445
• (19)العروة الوثقى 1/ 187 ؛ التنقيح (الطهارة) 2/ 336
• (20)جواهر الكلام 36/ 420
• (21)466
• (22)289 ـ 290
• (23)كتاب السرائر 3/ 97 ؛ مسالك الافهام 12/ 33 ؛ كفاية الاحكام 2/ 606 ؛ رياض المسائل 12/ 173
• (24)منهاج الصالحين (خويى) 2/ 345
• (25)جواهر الكلام 37/ 44
• (26)37/ 44 ـ 45 و 43/ 401
• (27)41/ 46
• (28)449 ـ 456
• (29)461 ـ 462
• (30)461
• (31)462 ـ 463