شركا را مجبور به مشاركت نمايد؛ ليكن در اينكه اقدام وى بايد با اجازه آنان باشد يا نه، اختلاف است.(7)
چنانچه شريكى ديوار مشترك را بدون اذن شركاى خود تخريب نمايد، آيا واجب است آن را درست كند يا آنكه ضامن ارش( --> ارش)آن است؟ مسئله اختلافى است.(8)
هرگاه مال وقفى به سبب اختلاف صاحبان آن، در شرف خرابى قرار گيرد و در نتيجه فروختن آن براى آنان سودمندتر باشد، بنابر مشهور، فروختن آن صحيح است.(9)
با ويران شدن بناى مسجد، زمين آن از وقف خارج نمىشود. همچنين اگر خانه وقفى خراب شود؛ از اين رو فروختن آن جايز نيست.(10)
خراج
خَراج: ماليات اراضى.
خراج مالياتى است كه از سوى دولت اسلامى بر زمينهاى خراجى مقرر مىگردد. منظور از زمينهاى خراجى زمينهايى است كه به عموم مسلمانان تعلّق دارد و آن دو قسم است:
1. زمينهاى آبادى كه با قهر و غلبه بر كفّار از آنان گرفته شده است.
2. زمينهاى آباد گرفته شده از كفّار از طريق مصالحه بر آنها، بدين گونه كه زمينهاى مورد مصالحه از آنِ مسلمانان باشد و كفّار تنها حقّ سكونت در آنها را داشته باشند.(1)
خراج هرچند به معناى مطلقِ مالياتِ اراضى خراجى است؛ خواه ماليات، سهمى از محصول زمين ـ مثلا نصف يا ثلث آن ـ باشد يا مقدارى مال معين از غير آن؛ ليكن گاه در كلمات فقها همراه «مقاسمه» به كار رفته، كه مراد از آن، مقدارى مال از غير محصول زمين خراجى است و مراد از «مقاسمه» سهمى از محصول زمين مىباشد( --> مقاسمه).