از چيزهايى كه سجده بر آنها صحيح، بلكه افضل از همه است، خاك پاك، بويژه تربت امام حسين عليه السّلام است(9)( --> تربت).

اطعمه و اشربه:خوردن گِل (خاك آميخته با آب) حرام است، ليكن در اينكه خوردن خاك نيز حرام است يا نه، اختلاف است. البته خوردن مقدارى از تربت امام حسين عليه السّلام به قصد شفا اشكال ندارد.(10)

خاكروبه --> زباله

خاكستر

خاكستر: موادّ حاصل از سوختن هيزم و مانند آن.

از آن در باب طهارت و صلات سخن گفته‌اند.

اگر نجس العين يا شى‌ء متنجس، مانند چوب به وسيله آتش به خاكستر تبديل شود، استحاله( --> استحاله)تحقق مى‌يابد و در نتيجه پاك مى‌گردد. برخى، در شى‌ء متنجس استحاله را موجب طهارت ندانسته‌اند.(1)

تيمّم بر خاكستر صحيح نيست؛ خواه خاكستر درختان و گياهان باشد يا خاكستر خاك.(2)برخى تيمّم بر خاكستر خاك را صحيح دانسته‌اند.(3)همچنين بنابر قول مشهور،(4)سجده بر خاكستر صحيح نيست، اگر چه خاكستر سنگ يا خاك باشد.(5)

بنابر تصريح برخى، دفن جسدى كه سوخته و تبديل به خاكستر شده، بنابر احتياط، لازم است.(6)

• (1)مستند الشيعة 1/ 326
• (10)جواهرالكلام36/ 355 ـ 358 ؛ تحرير الوسيلة 2/ 164 .
• (2)الحدائق الناضرة 4/ 316 ـ 317 ؛ مفتاح الكرامة 2/ 898 ؛ جواهر الكلام 5/ 131 ـ 132
• (3)نهاية الإحكام 1/ 199 ؛ كشف الإلتباس/ 363 ـ 364
• (4)بحار الانوار 85/ 154
• (5)الروضة البهية 1/ 557 ؛ مستندالشيعة 5/ 252 ؛ جواهر الكلام 8/ 416 ؛ مستمسك العروة 5/ 490 ؛ التنقيح (الطهارة) 10/ 74
• (6)مجمع المسائل 1/ 97 .
• (9)العروة الوثقى 2/ 397 ؛ توضيح المسائل مراجع 1/ 587 م 1083