خاص --> عام و خاص

خاصره

خاصره: تهيگاه، ميان سرِ سرين و كوتاه‌ترين استخوان پهلو.

عنوان ياد شده به مناسبت در باب صلات و حدود به كار رفته است.

نهادن دست بر خاصره در نماز مكروه است(1)( --> تخصّر). در اجراى حدّ رجم( --> رجم)، مرد رجم شونده تا تهيگاه درون گودالى قرار داده مى‌شود.(2)

خاصّه --> شيعه

خاك

خاك: موادّ ناپيوسته پوشاننده قسمتهاى زيادى از زمين.

از احكام آن در بابهاى طهارت، صلات، و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.

طهارت:بنابر قول مشهور، براى تطهير ظرفى كه با ولوغ سگ( --> ولوغ)نجس شده، نخست بايد آن را خاك مال كنند، سپس آب بكشند.(1)برخى، خوك را نيز در حكم ياد شده به سگ ملحق كرده‌اند(2)( --> خاك مالى).

خاك به عنوان بارزترين مصداق زمين( --> زمين)از مطهِّرات( --> مطهِّرات)است كه ته كفش و كف پاى نجس با راه رفتن و مسح كردن بر روى آن ـ پس از زوال عين نجاست ـ پاك مى‌گردد.(3)

از چيزهايى كه تيمّم بر آنها صحيح است خاك پاك است.(4)مستحب است پس از گذاشتن ميّت در قبر و باز كردن گره‌هاى كفن، گونه راست او را روى خاك بگذارند و بالشى از خاك زير سرش بسازند؛(5)چنان كه مستحب است حاضران ـ جز خويشاوندان ميّت ـ با پشت دست سه بار بر قبر خاك بريزند.(6)اين كار براى نزديكان ميّت كراهت دارد.(7)

صلات:بنابر قول برخى، بيرون آوردن خاك مسجد ـ جز خاك حاصل از نظافت و جارو كردن ـ حرام است. برخى، آن را مكروه دانسته‌اند.(8)

• (1)العروة الوثقى 3/ 38
• (1)جواهر الكلام 6/ 361
• (2)جواهر الكلام 41/ 347 .
• (2)إصباح الشيعة/ 26
• (3)جواهرالكلام 6/ 303
• (4)5/ 118
• (5)توضيح المسائل مراجع 1/ 344 م 628
• (6)جواهر الكلام 4/310
• (7)334
• (8)14/ 105 ـ 107