حَيْعَلَتَين:«حَىَّ عَلَىَ الصَّلاة» و «حَىَّ عَلَىَ الفَلاح».
عنوان ياد شده در باب صلات به كار رفته است.
حيعلتين از فصول اذان( --> اذان)و اقامه( --> اقامه)است. گفتن آن بين اذان و اقامه ـ كه بنابر تفسير بعض عامّه( --> مخالف)مصداق تثويب( --> تثويب)مىباشد ـ به قصد مشروعيت حرام است.(1)
برخى علماى عامّه برگرداندن صورت به سمت راست هنگام گفتن «حىّ عَلى الصَلاة» و به سمت چپ هنگام گفتن «حىّ عَلى الفَلاح»(2)و برخى ديگر، برگرداندن صورت به سمت پشت هنگام گفتن حيعلتين را مستحب دانستهاند؛ ليكن فقهاى امامى حكم به كراهت آن كردهاند.(3)
( --> حيعلات)
حَيْعَلَه-->حيعلات
حيلوله؛ بدل--> بدل حيلوله
حيله
حيله: چاره انديشى ويژه جهت رسيدن به مقصود/ نيرنگ، فريب و خدعه.
غرض از حيله به معناى نخست، توصل جستن به اسباب داراى آثار شرعى براى اسقاط چيزى است، مانند بهكارگيرى حيله در ربا( --> ربا)به منظور فرار از آن؛ در حالى كه بدون اِعمال آن، شخص به ربا مبتلا مىشود. از آن در بسيارى از ابواب، از جمله تجارت، نكاح و طلاق سخن گفتهاند.
حكم:حيله به لحاظ تكليفى به دو قسم جايز و حرام تقسيم مىشود. حيله جايز عبارت است از دست يازيدن به وسيلهاى مباح در شرع براى رسيدن به امرى مباح. در مقابل آن حيله حرام قرار دارد كه
(1)جواهر الكلام 9/ 112 ـ 116 ؛ جامع المقاصد 2/ 189 ؛ الحدائق الناضرة 7/ 418 ـ 421