حمله دار

حمله دار: سرپرست كاروان حج.

از آن در باب صلات سخن گفته‌اند.

حمله دارى كه تمام يا بيشتر سال عهده دار اين كار است در سفر نمازش تمام و روزه‌اش صحيح است. همچنين بنابر قول بسيارى اگر چند ماه از سال (مثلاً سه ماه) بدين كار مشغول باشد؛ چنان كه در گذشته اين گونه بود و بردن حاجيان به مكّه ماهها طول مى‌كشيد؛ ليكن اگر دوران سفر كوتاه (مثلاً چند هفته) باشد، مانند سفرهاى امروزى كه با هواپيما انجام مى‌گيرد، بسيارى فتوا به وجوب قصر نماز حمله دار داده‌اند. البته منشأ اين اختلاف نظر، اختلاف در ملاك صدق عنوان «مَن شُغلُهُ السَّفَر» (كسى كه كارش سفر است) مى‌باشد. اگر ملاك در صدق، استمرار سفر در همه يا بيشتر سال باشد، نماز حمله دار تنها با تحقق اين شرط تمام خواهد بود؛ امّا اگر ملاك صدق، تحقق عنوان عرفى آن باشد، استمرار سفر در يك فصل از سال نيز كفايت مى‌كند و حكم به اتمام نماز چنين فردى در طول مدّت سفر مى‌شود؛ ليكن بنابر قول به اينكه بلند يا كوتاه بودن مدت سفر تأثيرى در صدق عنوان «مَن شُغلُهُ السَّفَر» ندارد، بلكه ملاك، عدم منافات فاصله زمانى بين دو سفر با اختيار آن براى شغل و حرفه است، هرچند سفر كوتاه و فاصله زياد باشد، اتمام نماز بر حمله دار واجب است، هرچند سفر او كوتاه باشد.(1)

حم مؤمن؛ سوره-->غافر؛ سوره

حَمو--> اَحماء

حُموضَت--> ترشى

حِمى--> قُرُق

حميل

حميل: كافر به اسارت گرفته شده از سرزمين شرك/ كودك كافر، گرفته شده از سرزمين كفر/ تحمّل كننده غرامت ديگرى( --> حماله).

حميل در كلمات گروهى از فقها در معناى نخست به كار رفته است.(1)برخى نيز آن را به معناى دوم ـ كه اخصّ از

• (1)العروة الوثقى 3/ 454 ـ 455 ؛ مستمسك العروة 8/ 75 ـ 77 ؛ منهاج الصالحين (سيد محسن حكيم) 1/ 345 ـ 347 .
• (1)المبسوط 2/ 23 ؛ المهذّب 2/ 165 ؛ الوسيلة/ 399 ؛ تذكرة الفقهاء 9/ 169