شده باشد و به تأييد حاكم شرع برسد، اعتبار پيدا مى‌كند.(3)

حق امتيازى كه دولت در مقابل دريافت مبلغى به اشخاص واگذار مى‌كند، از قبيل حق امتياز تأسيس شركت، حق امتياز تلفن، آب و برق، در صورتى كه قانون و عرف براى آن ماليّت قائل باشد و با آن همچون ساير اموال رفتار كند، به تصريح برخى شرعاً اعتبار دارد و در نتيجه ارث بردن و خريد و فروش آن جايز خواهد بود.(4)

حق النّاس

حق النّاس: حق ثابت براى ديگرى.

حق النّاس، مقابل حق اللّه‌ عبارت است از متعلّق الزام شرعى كه به لحاظ مصلحت غير، تشريع شده است، مانند وجوب اداى امانت به صاحبش و حرمت تصرف در مال ديگرى بدون اذن او( --> حق).

حق نشر --> حق معنوى

حُقنه--> اِماله

حقو

حَقْو: تهيگاه، جاى بستن كمربند و مانند آن(1)

( --> خاصره).

حقّه

حِقّه: شتر ماده سه ساله.

از آن در باب زكات نام برده‌اند.

شتر دوازده نصاب دارد. زكات آن در نصاب هشتم، يعنى 46 شتر، يك حقّه، در نصاب يازدهم، يعنى 91 شتر، دو حقّه و در نصاب دوازدهم، يعنى 121 شتر، بر اساس هر پنجاه نفر شتر يك حقّه و هر چهل نفر، يك بنت لبون( --> بنت لبون)محاسبه مى‌شود؛ ليكن اختلاف است كه مالك شتران مطلقا بين محاسبه بر اساس هر يك از دو نصاب ياد شده مخيّر است يا اينكه در صورت مطابقت نصاب با هر يك، فرد مخيّر است كه بر اساس هر كدام محاسبه كند و در صورت عدم مطابقت با يكى بر اساس ديگرى محاسبه مى‌گردد و در صورت مطابقت نداشتن با

• (1)مجمع البحرين/ واژه «حقا» .
• (3)الفتاوى الميسرة (سيستانى)/ 412
• (4)حواريات فقهية/ 318 .