حق كفالت

حق كفالت: سلطنت مكفول له بر كفيل به سبب عقد كفالت.

حق كفالت سلطنتى است كه با عقد كفالت( --> كفالت)براى مكفول له بر كفيل حاصل مى‌شود و نتيجه آن وجوب احضار مكفول بر كفيل هنگام مطالبه مكفول له است. از آن در باب كفالت سخن گفته‌اند.

مكفول له مى‌تواند از كفيل بخواهد مكفول را احضار كند و با احضار او، ذمّه كفيل از حق برى مى‌شود.(1)

حق كفالت قابل اسقاط(2)و نيز قابل انتقال از راه ارث در صورت مرگ مكفول له(3)است؛ ليكن قابل نقل و انتقال اختيارى نيست؛ از اين رو، با فروش دين يا حواله آن به ديگرى، حق كفالت از بين مى‌رود و به ديگرى انتقال نمى‌يابد.(4)

حق اللّه‌

حق اللّه‌: حق ثابت براى خداوند.

حق اللّه‌، مقابل حق الناس عبارت است از متعلّق الزام شرعى كه به لحاظ مصلحت مخاطبان تشريع شده است، مانند وجوب نماز، روزه ماه رمضان و حج( --> حق).

حق مارّه

حق مارّه: حق رهگذر بر درخت ميوه يا زراعت در خوردن از آن.

از آن در باب تجارت و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.

تصرف در مال ديگرى بدون اجازه او حرام است. مواردى از اين حكم استثنا شده است، از جمله: خوردن از ميوه درخت، زراعت و سبزيها براى كسى كه به طور اتفاقى از كنار آنها عبور مى‌كند، كه بنابر مشهور، بلكه اجماعِ ادعا شده با شرايط زير جايز است.(1)

1. منجر به افساد نگردد؛ بدين معنا كه شاخه درخت و ساقه گياه و زراعت را نشكند، به قدر متعارف بخورد، خوردن در حدى نباشد كه بر محصول باغ و مزرعه تأثير چشمگير بگذارد. بنابر اين، چنانچه چند نفر از يك جا ـ هرچند اندك ـ بخورند

• (1)جواهر الكلام 26/ 189
• (1)الحدائق الناضرة 18/ 286
• (2)مسالك الافهام 4/ 252
• (3)جامع المقاصد 5/ 394 ؛ جواهر الكلام 26/ 205
• (4)جامع المقاصد 5/ 406 ـ 407 .