معضل به اين معنا از اقسام حديث مرسل است( --> حديث مرسل).

گاهى حديث معضل بر حديثى اطلاق مى‌شود كه مشكل در مفاد آن است نه در سند.(1)

( --> خبر واحد)

حديث مُعَلَّق: از اقسام خبر واحد.

عنوان فوق اصطلاحى در علم درايه است.

به حديثى معلّق گويند كه از ابتداى سند آن يك راوى يا بيشتر افتاده باشد. برخى، آن را بر حديثى كه تمامى سند آن سقط شده باشد نيز اطلاق كرده‌اند، مانند اينكه گفته شود: «امام صادق عليه السّلام چنين فرمود...» بدون آنكه سلسله سند آن ذكر گردد.(1)حديث معلّق از اقسام حديث مرسل است( --> حديث مرسل).

( --> خبر واحد)

حديث مُعَلَّل: از اقسام خبر واحد.

حديث معلّل در اصطلاح علم درايه به حديثى اطلاق مى‌شود كه به حسب ظاهر، متن و سند آن بدون اشكال، ليكن در واقع در متن يا سند دچار ضعف دقيق و ظريفى باشد كه تنها افراد خبره و صاحب نظر در فن حديث متوجه اشكال آن مى‌شوند.(1)حديث معلّل بدين معنا اعتبار ندارد؛ از اين رو، آن را از اقسام حديث ضعيف( --> حديث ضعيف)برشمرده‌اند؛ هرچند در اصطلاح متأخران، حديث صحيح شمرده شود.(2)

حديث معلّل در كلمات متأخران به حديثى اطلاق مى‌شود كه علّت حكم در آن ذكر شده باشد. اصوليان در مقام تعارض دو حديث، معلّل را بر غير معلّل مقدم، و ذكر علّت را از اسباب ترجيح دانسته‌اند.(3)ليكن برخى، معلّل بودن را از مرجّحات ندانسته‌اند.(4)

( --> خبر واحد)

• (1)نهاية الدراية (سيدحسن صدر)/ 200 ـ 201 .
• (1)نهاية الدراية (سيدحسن صدر)/ 187 ـ 188 .
• (1)وصول الاخيار/ 111 ـ 112
• (2)مقباس الهداية 1/ 370
• (3)مسالك الافهام 7/ 221 ـ 222 ؛ الرسائل الفقهية (خواجويى) 1/ 261 ؛ رياض المسائل 13/ 213 ـ 214
• (4)مهذّب الاحكام 23/ 48 .