نيابت از يك نفر حج مستحب به جا آورند؛ خواه منوب عنه يا منوب عنهم زنده باشند يا مرده.(15)

حج مستقر: حج واجب بر مكلّف به سبب ترك آن در سال استطاعت(1)(--> حج).

حج ميقاتى:مقابل حج بلدى(--> حج‌بلدى).

حج نذرى: حج واجب به سبب نذر.

از آن در باب حج سخن گفته‌اند.

از اسباب وجوب حج، نذر آن است؛ بنابر اين، كسى كه نذر كرده حج بگزارد، وفاى به نذر و به جا آوردن حج بر او واجب است.

اگر مستطيع ـ كه حَجَّة الاسلام( --> حَجة الاسلام)بر او واجب است ـ نذر كند حج بگزارد، در صورتى كه نيّت او نذر براى به جا آوردن حَجّة الاسلام باشد، بنابر قول به صحّت چنين نذرى، يك حج به عنوان حجّة الاسلام كفايت مى‌كند، و در فرض عدم استطاعت( --> استطاعت)صبر مى‌كند تا استطاعت حاصل شود. و چنانچه نذر محدود به زمانى خاص باشد، در صورتى كه آن زمان بگذرد و استطاعت پيدا نشود، نذر منحل مى‌گردد.

امّا اگر نيّت نذر كننده غير حجة الاسلام باشد، دو حج بر او واجب خواهد بود. البته اگر چنين نذرى در سال استطاعت باشد باطل است، مگر آنكه نيّت وى حج گزاردن در صورت زوال استطاعت در آن سال باشد و استطاعت نيز زايل شود، كه در اين صورت نذرش صحيح است و بايد حج را به جا آورد؛ ليكن اگر نذرش مطلق، يا مقيّد به سالى

• (1)العروة الوثقى 4/ 453 .
• (15)جواهر الكلام 17/ 393 ؛ معتمد العروة 2/ 9 .