2. محدوده‌اى كه در آن، احداث چشمه براى ديگرى ممنوع است؛ هر چند ديگر تصرّفات جايز است.

حدّ آن از چهار طرف بنابر مشهور، هزار ذراع در زمينهاى سست و پانصد ذراع در زمينهاى سخت و محكم است.(8)در مقابل، برخى گفته‌اند: حدّ حريم تا جايى است كه چشمه جديد زيانى براى آب چشمه موجود نداشته باشد. بنابر اين، چنانچه احداث چشمه در فاصله‌اى بيش از هزار ذراع براى آب چشمه موجود زيان آور باشد، جايز نيست؛ چنان كه احداث چشمه در فاصله‌اى كمتر از آن در صورت زيان نرساندن، جايز خواهد بود.(9)

چشيدن: مزه كردن چيزى با حسّ چشايى.

از آن به مناسبت در باب صوم و تجارت سخن رفته است.

صوم:چشيدن غذا جهت تشخيص مزه آن براى روزه دار جايز است و اگر به طور اتفاقى و بدون قصد، به حلق فرو رود روزه باطل نمى‌شود؛ اما اگر با علم به اينكه با چشيدن، غذا ـ به طور قهرى يا از روى فراموشى ـ به حلق فرو مى‌رود، آن را بچشد، افطار عمدى( --> افطار)محسوب مى‌شود و قضا و كفّاره دارد.(1)برخى گفته‌اند در فرض نخست (فرو رفتن به حلق به طور اتفاقى و بدون قصد) نيز اگر چشيدن بدون غرضى صحيح باشد قضا لازم است.(2)

تجارت:اگر كالاى مورد معامله داراى مزه باشد، مانند آنكه شيره و مزه آن در معامله لحاظ شود، با توصيف كامل كالا، حتى مزه آن و يا با مشاهده توأم با چشيدن، معامله صحيح است. در صحّت معامله با مشاهده كالا بدون چشيدن يا با توصيف، ليكن بدون توصيف مزه آن،

• (1)العروة الوثقى 3/ 586 ؛ مستمسك العروة 8/ 326 ـ 327
• (2)تذكرة الفقهاء 6/ 35
• (8)الروضة البهية 7/162 ـ 163 ؛ كفاية الاحكام 2/ 555
• (9)فتاوى ابن الجنيد/ 223 ؛ مختلف الشيعة 6/ 208 .