گروهى قائل به قول سوم شده‌اند.(10)برخى قائلان به وجوب ازاله تصريح كرده‌اند با داشتن مشقّت يا عسر و حرج، ازاله واجب نيست.(11)

پوشيدن لباس چركين بويژه هنگام نماز(12)و احرام مكروه است؛ ليكن در صورت چركين شدن لباس احرام، شستن آن در حال احرام كراهت دارد.(13)حمّام كردن و زدودن چرك بدن بويژه قبل از احرام مستحب است(14)( --> حمّام).

از نفقه واجب زن بر شوهر، فراهم كردن لوازم نظافت و بر طرف كننده چرك بدن، مانند صابون است.(15)بر زن واجب است از آنچه موجب ناخوشايندى شوهر مى‌شود، مانند خوردن پياز و سير و آلودگى لباس و بدن به چرك و كثافات، اجتناب كند؛ چنان كه شوهر مى‌تواند همسر خود را به اجتناب از آنها وادار نمايد.(16)

چرك و كثافتهاى بدن و زخم از خبائث به شمار مى‌روند و خوردن آنها حرام است.(17)

چرم --> پوست

چريدن: علف خوردن جانوران علف خوار در چراگاه.

از احكام آن در بابهاى زكات، حج، رهن و نكاح سخن رفته است.

زكات:شرط تعلّق زكات به انعام ثلاث (شتر، گاو و گوسفند) چريدن آنها به مدت يك سال كامل در چراگاه است. از چنين حيوانى به «سائمه» تعبير مى‌شود. به قول مشهور متأخران، ملاك سائمه بودن حيوان، عرف است و در صورتى كه يك يا دو روز علف دست چين بخورد باز هم سائمه محسوب مى‌شود. در مقابل، برخى

• (10)رياض‌المسائل 1/ 256 ؛ جواهرالكلام 2/ 291 ؛ العروة الوثقى 1/ 359
• (11)تذكرة الفقهاء 1/ 160 ـ 161 ؛ جواهر الكلام 2/ 291
• (12)العروة الوثقى 2/ 360
• (13)جواهر الكلام 18/ 427 ـ 428
• (14)175
• (15)قواعد الاحكام 3/ 106
• (16)الأقطاب‌الفقهية/ 138؛ جواهرالكلام 31/ 148
• (17)تحرير الوسيلة 2/ 162 ؛ مهذّب الاحكام 23/ 152 ـ 153 .