بنابر ديدگاه بسيارى از فقها، عقيق، فيروزه و ديگر سنگهاى معدنى جزء زمين به شمار نمى‌روند؛ از اين رو، تيمّم و سجده بر آنها صحيح نيست(1)(--> معدن).

به جواهر استخراج شده از معدن و يا استحصال شده از دريا با غواصى(--> غواصى)خمس تعلّق مى‌گيرد.(2)

در كفايت رمى جمره(--> رمى جمره)با جواهر اختلاف است.(3)

جوجه: نوزاد پرنده.

از احكام آن به مناسبت در بابهاى طهارت، حج و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.

جوجه درون تخم اگر بعد از دميده شدن روح در آن بميرد، ميته و نجس است؛ ليكن نجاست آن قبل از دميده شدن روح اختلافى است. بر نجاست ادعاى اجماع شده است.(1)

جوجه پرنده حرم(--> حرم)در حرمت شكار و ثبوت كفّاره حكم مادر خود را دارد.(2)

بنابر تصريح برخى، مُحرمى كه تخم پرنده‌اى را شكسته است در صورت مرده بودن جوجه درون آن يا فاسد بودن تخم و يا سالم بيرون آمدن جوجه، كفّاره بر عهده‌اش نمى‌آيد.(3)

شرط حلّيت پرنده شكار شده، قدرت داشتن آن بر پرواز است؛ از اين‌رو، جوجه‌اى كه هنوز توان پرواز پيدا نكرده با شكار حلال نمى‌شود، مگر آنكه قبل از مردن ذبح گردد.(4)شكار حيوان دريايى براى محرم جايز است. ميزانِ بَرّى يا بحرى بودن حيوان، تخم يا جوجه‌گذارى در دريا يا خشكى است. بنابر اين، حيوانى كه در خشكى تخم يا جوجه مى‌گذارد، بَرّى و آن كه در دريا تخم يا جوجه مى‌گذارد، بحرى به شمار مى‌رود.(5)

(--> تخم)

• (1)جواهر الكلام 8/ 411 ـ 412 ؛ التنقيح (الطهارة) 10/ 53 ـ 54 ؛ مستمسك العروة 5/ 489 ؛ مستند العروة (الصلاة) 2/ 152 ـ 156
• (1)العروة‌الوثقى 1/ 128 ؛ مستمسك العروة 1/ 333 ؛ مهذّب الاحكام 1/ 330 ـ 331
• (2)جواهر الكلام 16/ 16 و 39
• (2)جواهر الكلام 18/ 293 ؛ مجمع‌الفائدة 6/ 332
• (3)الخلاف 2/ 342 ؛ جواهر الكلام 19/ 93 ـ 94 .
• (3)جواهر الكلام 20/ 217
• (4)36/ 55
• (5)مستند الشيعة 11/ 350 ـ 351 ؛ جواهر الكلام 18/ 295 و 20/ 173 .