درهم، و سگ نگهبان مزرعه يك قفيز(--> قفيز)گندم بر عهده تلف كننده است.(17)برخى در هر چهار مورد تلف كننده را ضامن قيمت سگ دانسته‌اند. البته در سگ شكارى گفته‌اند: اگر قيمت آن كمتر از چهل درهم باشد، تلف كننده بايد همان چهل درهم را بپردازد.(18)

جنايت توسط حيوان:حفظ حيوانى كه حالت حمله به مردم را دارد، مانند سگ گزنده و شتر مست، بر صاحبش واجب است و در صورت كوتاهى در حفظ و حمله حيوان و صدمه زدن به كسى، مالك ضامن است. چنان كه اگر شخصى در مقام دفاع از خود چنين حيوانى را بكشد، ضامن نيست.(19)

اگر حيوانى به حيوانى ديگر صدمه بزند، در صورتى كه صدمه زننده در قلمرو حيوان ديگر داخل شده و مالكش در حفظ آن كوتاهى كرده باشد، مالك حيوان ضامن است؛ امّا اگر صدمه زننده حيوان مقابل باشد، ضمانتى متوجه مالك آن نيست.(20)

كسى كه با اجازه وارد خانه‌اى شده، اگر سگ صاحبخانه به او آسيبى برساند، صاحبخانه ضامن است.(21)

كسى كه سوار بر حيوانى است، چنانچه حيوان با دستهاى خود به كسى آسيب بزند، سوار ضامن است. در ضمانت صدماتى كه حيوان با سر خود مى‌زند اشكال است. بسيارى از فقها در اين فرض نيز قائل به ضمان سوار شده‌اند. برخى، حكم جنايت با پاها را همچون جنايت با دستها دانسته‌اند. كسى كه پياده پيشاپيش حيوان، آن را مى‌برد حكم سواره را دارد.

اگر صاحب حيوان در كنار آن ايستاده باشد يا پياده پشت سر حيوان آن را مى‌برد، ضامن آسيبهايى است كه حيوان با دست يا پاى خود به كسى وارد مى‌كند.(22)

جنايت در حرم:كسى كه در خارج حرم جنايتى مرتكب شده و سپس به حرم پناه برده است تا هنگام بيرون آمدن از آن جا در امان است. البته مى‌توان در خوردن و نوشيدن بر او سخت گرفت تا بيرون بيايد. و اگر در حرم مرتكب جنايت شده، مى‌توان او را در حرم كيفر كرد.(23)

حيوانات وحشى غير دريايى حرم داراى حرمتند و شكار كردن آنها حرام و موجب ثبوت كفّاره است(24)(--> حرم).

(--> آلات جنايت)

• (17)393 ـ 398 و 400
• (18)تكملة منهاج الصالحين/ 135
• (19)جواهر الكلام 43/ 129 ـ 130
• (20)132 ـ 134
• (21)134
• (22)135 ـ 140
• (23)31 و 20/ 46 ـ 48
• (24)الحدائق الناضرة 15/ 299 .