سورهاى ديگر در نماز جايز نيست و اتمام آنها واجب است؛ ليكن به قول مشهور عدول از آن دو به سوره جمعه و منافقون در نماز جمعه جايز است.(3)در صورتى كه نماز ظهر روز جمعه بدون سوره جمعه و منافقون خوانده شود اعاده آن با قرائت دو سوره ياد شده مستحب است. برخى، اعاده نماز جمعه را نيز در اين فرض مستحب دانستهاند.(4)
جمعيّت
جمعيّت: گروهى از افراد گرد آمده در جايى.
از احكام آن در باب صلات، حج و ديات سخن گفتهاند.
مسجد جامع، مسجدى است كه جمعيّت نماز گزارِ آن در اغلب اوقات بيشتر از ديگر مساجد باشد(1)(--> مسجد جامع).
اگر ازدحام نماز گزاران جمعه مانع خروج فرد براى وضو گرفتن باشد و بيم از دست رفتن نماز برود، در صورتى كه نماز جمعه بر او واجب عينى باشد، مىتواند با تيمّم نماز بخواند و قول مشهور، عدم نياز به خواندن نماز ظهر با وضو بعد از آن است. برخى آن را واجب دانستهاند.(2)
بنابر لزوم احرام از داخل مسجد شجره(--> مسجد شجره)، در صورتى كه جنب بر اثر فزونى جمعيّت نتواند در حال عبور از مسجد احرام ببندد و آب براى غسل نباشد و تا پيدا شدن آب نتواند صبر كند، بايد با تيمم وارد مسجد شود و احرام ببندد.(3)
چنانچه در طواف بر اثر زيادى جمعيّت، انسان را بدون اختيار دور دهند، كفايت نمىكند و بايد آن دور را از سر بگيرد. برخى، با وجود ساير شرايط، صرف دور دادن جمعيّت را مبطل ندانستهاند(4)(--> طواف).
نماز طواف واجب بايد نزد مقام ابراهيم عليه السّلام و بنابر قول بسيارى پشت آن خوانده شود. در صورتى كه بر اثر زيادى جمعيّت نتواند پشت مقام نماز بخواند، بايد نزديكترين مكان به مقام از دو طرف راست و چپ و پشت آن را انتخاب نمايد.(5)