افضل در قربانى حج، شتر و گاو ماده، سپس ميش نر و در مرتبه بعد تيس است.(2)

تيسير

تَيْسير: آسان گردانيدن.

تيسير در شرع عبارت است از آسان و سهل قرار دادن احكام بر مكلّف؛ به گونه‌اى كه نه تنها فراتر از وسع او نباشد بلكه كمتر از طاقت او باشد. تيسير يا به آسان و سهل قرار دادن احكام در مقام جعل و تشريع آنها است و يا به برداشتن حكمى كه به سبب ظروف و حالات خاص براى مكلّفى حرجى شده است. بنابر اين تيسير، اعم از تخفيف است؛ زيرا تخفيف عبارت است از برداشتن مشقّت حكمى كه در اصل داراى مشقّت نيست، ليكن بر اثر عوارضى براى برخى مكلّفان داراى مشقّت غير متعارف گرديده است. بنابر اين به آسان قرار دادن حكم در مقام تشريع، تخفيف اطلاق نمى‌شود. از اين عنوان در ابواب مختلف فقهى اعم از عبادات و معاملات به مناسبت سخن رفته است.

تيسير در احكام و تكاليف:يُسر و انتفاى حرج دو صفت اساسى براى احكام و تكاليف در شرع مقدّس است. در قرآن كريم آمده است: «او شما را برگزيده است و براى شما در دين مشقّتى قرار نداده است»(1)و در آيه‌اى ديگر آمده است: «خداوند براى شما آسانى مى‌خواهد و دشوارى نمى‌خواهد»(2)و در آيه‌اى ديگر مى‌فرمايد: «خداوند مى‌خواهد بر شما آسان گيرد و انسان، ناتوان آفريده شده است».(3)در حديثى از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمده است: «من به آيين معتدل و آسان برانگيخته شده‌ام.»(4)

انواع يُسر در شرع:يُسر در دين يا در فهم مسائل و احكام آن است و يا در عمل به تكاليف.

يُسر در فهم شريعت:خداوند هر رسولى را به زبان قوم او فرستاده تا سخن او را بفهمند(5)و قرآن را به زبان

• (1)
• (2)الجامع للشرائع/ 211 ؛ جواهر الكلام 19/ 154 ـ 155 .
• (2)
• (3)
• (4)وسائل الشيعة 8/ 116
• (5)