به صورت شرط ضمن عقد تحقق مى‌يابد. توافق ابتدايى يا صرف ابراز تمايل و وعده انجام دادن كارى است بدون انشاء تعهّد و التزام و پذيرش مسئوليت نسبت به آن، و يا با التزام و تعهّد دو طرف به انجام دادن كار همراه است.

توافق ابتدايى نوع اوّل، الزام آور نيست و نوع دوم مورد بحث است كه آيا اين نوع التزامات و تعهّدات ابتدايى الزام آور است تا وفاى به آن لازم و در صورت امتناع، از ناحيه حاكم اجبار بر آن واجب باشد يا الزام آور نيست؟(-->بيعانه)

توافقى كه به صورت عقد انشاء شده لازم الوفاء است. البته اگر عقد جايز باشد، فسخ آن نيز جايز است و با فسخ، وفا لازم نخواهد بود. اين حكم در شرايط ضمن عقد نيز جارى است.

توافق به معناى دوم از اصطلاحات علم حساب مى‌باشد كه از آن به مناسبت در باب ارث ياد شده است. توافق در اعداد عبارت است از اينكه دو عددِ غير قابل قسمت بر يكديگر بر عددِ سومى قابل قسمت باشند، مانند عدد هشت و بيست.

تَوالى -->موالات

توانايى -->قدرت

توبه

توبه: پشيمانى و بازگشت از گناه همراه با تصميم بر ترك آن.

حقيقت توبه بازگشت گناهكار به سوى خداوند كريم و غفور است كه با ندامت از گناه و تصميم بر عدم ارتكاب مجدّد آن تحقق مى‌يابد. برخى، عزم بر ترك را در تحقق توبه معتبر ندانسته‌اند.(1)توبه امرى قلبى و درونى است؛ از اين‌رو، لازم نيست به زبان آورده شود.(2)

تفاوت توبه با استغفار آن است كه استغفار، طلب غفران و آمرزش از خداوند است؛ در حالى كه توبه بازگشت به سوى پروردگار، توأم با پشيمانى از معصيت انجام گرفته مى‌باشد. آيه شريفه{وَ أَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا اِلَيْهِ }(3)به تفاوت آن دو اشاره دارد. البتّه در اينكه قوام استغفار به توبه است يا نه اختلاف است(4)(-->استغفار). از اين عنوان به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، حج نكاح و حدود سخن رفته است.

• (1)جواهرالكلام 41/ 109 و 114
• (2)111 ؛ العروة الوثقى 1/ 370
• (3)
• (4)جواهر الكلام 33/ 163؛ كتاب الطهارة (شيخ انصارى) (ق) 2/ 413