ادعاى اجماع شده است.(1)در اينكه مراد از تنجيزى كه بر لزوم آن ادعاى اجماع شده چيست؟ و اينكه چه نوع تعليقى مضرّ به آن است؟ نظرات مختلفى مطرح است. قدر متيقّن معلّق نكردن مفاد عقد يا ايقاع بر امرى است كه تحقق آن در حال يا آينده مشكوك است. هرچند برخى حتى اين نوع تنجيز را شرط ندانستهاند.
نكته در خور توجه در اشتراط تنجيز قلمرو آن است؛ بدين معنا كه آنچه مورد بحث و محل اختلاف است شرطيت تنجيز نسبت به مُنشَأ (مفاد عقد يا ايقاع) است نه نسبت به نفس انشاء؛ چه اينكه منجّز بودن انشاء امرى بديهى و مورد پذيرش همه است و تعليق آن غير معقول و محال مىباشد.
تنجيم
تَنجيم: پيشگويى حوادث با استناد به حركات فلكى و امور عارض بر سيارات/ تقسيط(-->تقسيط).
تنجيم به مفهوم نخست عبارت است از خبر دادن از حوادث آينده همچون ارزانى يا گرانى كالا، جنگ يا صلح، بيمارى مانند وبا و نحوست يا سعادت ايّام با استناد به حركات فلكى و امورى مانند اتّصال، افتراق، مقابله، تربيع و تسديس كه بر سيارات عارض مىگردد و از آن به مناسبت در باب تجارت سخن رفته است.
تنجيم با اعتقاد به استقلال حركات فلكى و عوارض سيارات و يا مشاركت آنها با خداوند در تأثيرگذارى و ايجاد حوادث حرام مىباشد.
البتّه پيشگويى رخدادهاى آينده اگر نشأت گرفته از اين اعتقاد باشد كه خداوند متعال براى پيدايى هر پديدهاى سببى قرار داده كه امور عالم را به وسيله آن اسباب تدبير نموده و به جريان مىاندازد و حركات فلكى و عوارض سيارات را براى رخداد حوادثى از جمله اين اسباب قرار داده، اشكال ندارد و جايز است.
خبر قطعى دادن از حوادثى كه از حركات فلكى و عوارض سيارات استخراج مىگردد حرام است.