تفشّى

تَفَشّى: سرايت و گسترش يافتن.

عنوان فوق به مناسبت در باب طهارت به كار رفته است.

خون كمتر از درهم در بدن يا لباس نمازگزار مَعفُوّ است هرچند به طرف ديگر لباس سرايت كرده باشد. البتّه اگر لباس لايه ديگرى همچون آستر داشته و به آن سرايت كرده باشد، هركدام جداگانه محاسبه مى‌شود(-->آستر). برخى بين لباس ضخيم و نازك فرق گذاشته، لباس ضخيم را در حكم لباس آستردار دانسته‌اند. برخى نيز نظر عرف را ملاك وحدت و تعدّد خون قرار داده‌اند.(1)

تفضيل

تفضيل: برترى دادن بعضى بر بعض ديگر.

از آن به مناسبت در بابهايى نظير زكات، جهاد، تجارت، هبه و نكاح سخن رفته و بر حسب موارد تفضيل، احكام پنجگانه تكليفى ـ واجب، حرام، مستحب، مكروه و مباح ـ بر آن مترتّب گشته است كه به نمونه‌هايى از آن در بابهاى مختلف اشاره مى‌شود.

زكات:در تقسيم زكات بين مستحقان، تفضيل بعضى بر بعض ديگر جايز است. بلكه با وجود مرجّحاتى همچون فقاهت، اشتغال به تحصيل علوم دينى يا اظهار نياز نكردن، مستحب خواهد بود؛(1)چنان‌كه تفضيل نزديكان فقير بر ساير فقرا مستحب است.(2)

جهاد:واجب است غنائم بين مجاهدان به طور مساوى تقسيم گردد مگر سواره نظام كه از نظر سهم به مقدار مشخّصى بر پياده نظام تفضيل داده مى‌شود.(3)

تجارت:مكروه است معلّم در امر آموزش و تربيت، برخى از شاگردان را بر برخى ديگر تفضيل دهد مگر آنكه در عقد اجاره شرط شده باشد.(4)برخى بدون شرط قائل به حرمت شده‌اند(5)و نيز مكروه است اجير، بعضى از اجير كنندگان (مستأجران) را بر بعضى ديگر جز به انگيزه الهى تفضيل دهد.(6)

هبه:تسويه بين فرزندان در دادن هديه و مانند آن، مستحب و تفضيل برخى

• (1)الحدائق‌الناضرة 5/ 321 ؛ جواهر الكلام 6/ 125 ؛ العروة الوثقى 1/ 103 .
• (1)الدروس الشرعية 1/ 243
• (2)مستند الشيعة 9/ 351
• (3)المبسوط 2/ 69 و 74
• (4)جواهر الكلام 22/ 469
• (5)كتاب السرائر 2/ 224
• (6)جواهر الكلام 22/ 469