قول به نجاست به شيخ طوسى نسبت داده شده است.(5)

تغيّر در اجتهاد:اگر براى مجتهد در مسئله‌اى تبدّل رأى پيدا شود براى مقلّد وى جايز نيست بر فتواى قبلى او باقى بماند؛(6)ليكن در وجوب اعلام آن به مقلّد، نظراتى وجود دارد، از جمله: برخى بين صورت موافقت فتواى پيشين با احتياط و صورت عدم موافقت آن تفصيل داده، در صورت اوّل، اعلام را بر مجتهد واجب ندانسته و در صورت دوم واجب دانسته‌اند.(7)برخى ديگر بين معلوم شدن خطاى فتواى قبلى به دليل قطعى يا به سبب فساد اجتهاد نخستين و بين صورت روشن شدن خطا به دليل ظنّى، تفصيل داده و تنها در صورت اوّل اعلام را واجب دانسته‌اند.(8)

تغيّر اوصاف كالا:در مواردى كه مشاهده كالا در رفع غرر(-->قاعده غرر)و جهالت از آن كفايت مى‌كند؛ چنانچه كالاى مشاهده شده پيش از معامله، در زمان خريدن، حاضر نباشد، در صورت سپرى نشدن مدّت زمانى كه به طور معمول، كالا در آن زمان متغيّر مى‌شود، همان مشاهده قبلى ـ حتّى در صورت احتمال يا ظن تغيّر ـ كفايت مى‌كند و معامله صحيح است؛ ليكن اگر پس از اين، تغيّر ثابت شود، براى خريدار حقّ خيار فسخ معامله محفوظ خواهد بود و در صورت سپرى شدن مدّت يادشده، مشاهده قبلى كفايت نمى‌كند و معامله بر اساس آن باطل است.(9)

تغيير -->تبديل

تغيير جنسيت

تغيير جنسيّت:تبديل ماهوى هر يك از مرد و زن به ديگرى/ اصلاح جنسيت انسانهاى دو جنسى با عمل جراحى و مانند آن.

هر انسانى در واقع از نظر جنسيّت يا مرد است و يا زن ـ هرچند برخى احتمال

• (5)جواهر الكلام 1/ 84 ؛ العروة الوثقى (و حواشى) (ج) 1/ 69 ؛ مستمسك العروة 1/ 120
• (6)العروة الوثقى 1/ 12
• (7)25 ـ 26 ؛ مستمسك العروة 1/ 75 ـ 79 و 107 ؛ تحرير العروة 2/ 29 و 42
• (8)جواهر الكلام 40/ 101
• (9)22/ 430 .