تطفيف

تَطفيف: كم فروشى.

قرآن كريم مطفّفان و كم فروشان را مستحقّ عذاب جهنم معرّفى كرده است.(1)از اين‌رو كم فروشى از گناهان كبيره(-->گناه كبيره)شمرده شده است.(2)در اينكه مراد از تطفيف، كم فروشى در همه اجناس است يا كم فروشى در خصوص كالاهايى كه با پيمانه و وزن معامله مى‌شوند اختلاف است(3)(-->كم فروشى).

تطوّع

تَطَوُّع:به‌جا آوردن طاعتهاى غير واجب به قصد تقرّب.

تطوّع از مادّه «طوع» به معناى به‌جا آوردن طاعت است. مراد از آن در كلمات فقها انجام دادن طاعتهايى است كه بر مكلّف واجب نيست، بلكه مستحب است. تطوّع بر خود طاعات مستحب نيز اطلاق شده است، مانند روزه تطوّعى و نماز تطوّعى كه مراد روزه و نماز مستحب است.

تفاوت تطوّع و تبرّع(-->تبرّع)اين است كه مورد تبرّع (متبرّعٌ به) اعم از مورد تطوّع است. تبرّع، واجبات، عقود و ايقاعات را نيز دربر مى‌گيرد. ضمن آنكه در تطوّع قصد اطاعت و تقرّب معتبر است بر خلاف تبرّع كه در مفهوم آن چين قصدى نهفته نيست. از اين عنوان در بابهايى نظير صلات، صوم، حج و نذر سخن رفته است.

حكم كلّى:تطوّع به معناى به‌جا آوردن آنچه طاعت به شمار مى‌رود به قصد تقرّب، فى نفسه امرى مطلوب و مستحب است مگر در صورت وجود مانع مانند سفر در روزه تطوّعى بنابر قولى كه سفر را مطلقا مانع صحّت روزه مى‌داند و يا مزاحمت با واجبى، مانند خواندن نماز مستحب در وقت نماز واجبى كه وقت آن تنگ است. تطوّع در اين فرض حرام و نماز نافله باطل است. در حرمت تطوّع در وسعت وقت نماز واجب، اختلاف است(1)(-->نماز مستحب). يا گزاردن حج تطوّعى از سوى كسى كه حج واجب بر او استقرار يافته كه صحيح نيست؛(2)

• (1)مطفّفين/ 1
• (1)جواهر الكلام 7/ 241 و 16/ 338 ؛ مستمسك العروة 5/ 131 ـ 137
• (2)جواهر الكلام 13/ 320
• (2)جواهر الكلام 17/ 363
• (3)كتاب‌المكاسب 1/ 199 ؛ مصباح الفقاهة 1/ 244 .