ـ مانند مكاتبه(-->مكاتبه)، تدبير(-->تدبير)و يا استيلاد(-->استيلاد)ـ فراهم آمده باشد. در برابر آن، عبد قِنّ (بردهاى كه هيچ يك از اسباب آزادى وى تحقّق نيافته است) قرار دارد.
(-->بردگى)(-->آزادى)
تشبّه
تَشَبُّه:شبيه و همسان ديگرى شدن.
تشبّه عبارت است از اينكه شخصى در نحوه رفتار يا پوششى كه ـ به لحاظ جنسيت، دين و يا غير آن ـ نشانه و مشخّصه طايفهاى از انسانها به شمار مىرود، همانند آنان گردد مانند پوشيدن لباس زن توسط مرد و عكس آن و آويختن صليب به گردن توسط مسلمان. از اين عنوان در بابهاى مختلف همچون صلات، حج، جهاد، تجارت و اطعمه و اشربه به مناسبت سخن رفته است.
حكم:برخى انواع تشبّه، حرام، برخى مكروه و برخى ديگر مستحب است.
تشبّه حرام:تشبّه مسلمان به كفّار در استفاده از نشانههاى ويژه مذهبى آنان كه از شعائرشان محسوب مىگردد، همچون صليب(-->صليب)حرام است.(1)
تشبّه هريك از مرد و زن به ديگرى در رفتار جنسى به معناى تخنّث(-->تخنّث)و تذكّر(-->تذكّر)حرام بلكه از گناهان كبيره است؛ ليكن تشبّه هريك از آن دو به ديگرى در پوشش و غير آن از هيئتها، مانند برداشتن زير ابروها و آرايش صورت و رها كردن موى سر بسان زنان، از حيث حرمت و كراهت مورد اختلاف است. برخى مطلق تشبّه،(2)برخى تشبّه در لباس(3)و برخى ديگر، تشبّه توأم با اتخاذ آن به عنوان زىّ خود ـ نه به قصد ديگر(4)مانند اظهار حزن و اقامه تعزيه ـ را حرام دانستهاند.(5)
تشبّه مكروه:تشبّه مسلمان به كفّار در لباس مكروه است.
از جمله مصاديق اين نوع تشبّه كه در فقه از آن يادشده عبارت است از: بر سر گذاشتن بُرطُلّه(6)(نوعى كلاه ويژه يهوديان) و بستن كمر به چيزى شبيه زُنّار (كمربندى كه مسيحيان در گذشته به كمر مىبستند و امروزه كشيشان، آن