تربت

تُربت: خاك قبر.

تربت در لغت به معناى مقبره و به مناسبت در خاك قبر به كار رفته است و استعمال شايع آن در فقه، خاك قبر مطهّر امام حسين عليه السّلام است؛ به‌گونه‌اى كه هنگام كاربرد بدون قرينه، همين معنا مراد است و به ذهن متبادر مى‌شود. از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، حج و اطعمه و اشربه سخن رفته است.

حكم تربت كربلا:از ميان تربتهاى محترم و مقدّس، تربت قبر امام حسين عليه السّلام از فضيلت و مزاياى خاصّى برخوردار است. در برخى روايات از آن به داروى اكبر و شفا بخش همه بيماريها، تعبير شده است.(1)

مزاياى تربت امام حسين عليه السّلام عبارت است از:

1. افضل بودن سجده بر آن.(2)

2. استحباب ساختن تسبيح از آن.(3)

3. استحباب نوشتن شهادتين و ساير چيزهايى كه به ميّت تلقين(-->تلقين)مى‌شود بر روى كفن با آن.(4)

4. استحباب قرار دادن مقدارى از آن در مقابل صورت يا زير گونه ميّت در قبر.(5)

5. استحباب مخلوط كردن آن با كافور در حنوط(-->حنوط). البتّه مواضعى از بدن كه با احترام تربت منافات دارد با آن حنوط نمى‌شود.(6)

6. استحباب برداشتن كام نوزاد با آن.(7)

7. جواز خوردن آن به اندازه يك نخود متوسط به قصد شفا.(8)

8. استحباب همراه داشتن آن در سفر.(9)

حريم تربت:حدّ حريم تربت قبر مطهّر در روايات، مختلف بيان شده است؛ پنج فرسخ، يك فرسخ، هفتاد ذراع، 25 ذراع و بيست ذراع از چهار جانب قبر، كه بر مراتب فضيلت حمل شده است؛ بدين معنا كه هرچه به قبر نزديك‌تر باشد فضيلت آن بيشتر است.(10)

آداب برداشتن تربت:در روايات براى برداشتن تربت از حائر حسينى عليه السّلام آدابى ذكر شده است، از جمله:

• (1)وسائل الشيعة 14/ 524
• (10)مصباح المتهجد/ 731 ـ 732
• (2)جواهر الكلام 8/ 437
• (3)10/ 404 ـ 405
• (4)4/ 231
• (5)الإقتصاد/ 250 ؛ كتاب السرائر 1/ 165
• (6)العروة الوثقى 1/ 415
• (7)جواهر الكلام 31/ 252 ـ 253
• (8)36/ 358
• (9)18/ 162