تخيير شهوت

تخيير شهوت:تخيير در گزينش يكى از چند چيز به دلخواه.

تخيير شهوت، مقابل تخيير مصلحت(-->تخيير مصلحت)عبارت است از تخيير در انتخاب يكى از دو يا چند چيز به دلخواه و بدون در نظر گرفتن مصلحت. از اين عنوان به مناسبت در باب جهاد سخن رفته است.

جنگجوى بالغى كه از سپاه دشمن در حال نبرد اسير گرديده بنابر مشهور كشته مى‌شود. امام عليه السّلام در نحوه كشتن او بين گردن زدن و يا قطع دست راست و پاى چپ يا عكس آن و رها كردن تا مردن بر اثر خونريزى، مخيّر است. تخيير يادشده بنابر تصريح گروهى از متأخّران، تخيير شهوت است.(1)برخى از آن جهت كه گاه قطع دست و پا براى عبرت كفّار و ايجاد رعب و وحشت در آنان اصلح است و گاه زدن گردن، احتمال داده‌اند كه تخيير يادشده تخيير مصلحت باشد نه شهوت.(2)

اگر نيروى دشمن پس از پايان جنگ اسير گردد كشته نمى‌شود؛ ليكن امام عليه السّلام بين آزاد كردن او بدون دريافت مالى و رها ساختن وى در ازاى دريافت مال و به بردگى گرفتن او مخيّر است. بنابر قول مصلحتى بودن تخيير يادشده، در صورت تساوى مصلحت هر سه شقّ تخيير، تخيير شهوت خواهد بود.(3)

تخيير مصلحت

تخيير مصلحت[= تخيير اجتهاد؛ تخيير اجتهاد در مصلحت]:تخيير در گزينش يكى از چند چيز با رعايت مصلحت.

تخيير مصلحت، مقابل تخيير شهوت(-->تخيير شهوت)عبارت است از تخيير در گزينش يكى از چند چيز با رعايت اصلحيّت آن (الاَصلح فالاَصلح). بنابر اين، آن كه مصلحت بيشترى دارد گزينش مى‌شود و عدول از آن به ديگرى جايز نيست. از اين عنوان به مناسبت در باب جهاد سخن گفته شده است.

نيروى دشمن كه پس از پايان جنگ به اسارت در مى‌آيد بنابر مشهور كشته نمى‌شود و امام عليه السّلام بين آزاد كردن

• (1)جامع المقاصد 3/ 392 ؛ مسالك الافهام 3/ 40 ؛ رياض المسائل 7/ 532 ـ 534
• (2)مسالك الافهام 3/ 40
• (3)تذكرة الفقهاء 9/ 159 .