تخليل

تَخليل: داخل كردن چيزى درون چيزى ديگر/ سركه درست كردن.

از مصاديق تخليل به معناى اوّل تخليل مو (به داخل كردن انگشتان در ميان موها)، تخليل انگشتان (فروبردن انگشتان دو دست درون يكديگر) و تخليل دندان (خلال كردن دندانها) مى‌باشد كه در باب طهارت و اطعمه و اشربه از آن سخن رفته است.

در وضو تخليل موهاى صورت ـ اعم از محاسن، شارب و ابرو ـ جهت رساندن آب به پوست واجب نيست و شستن ظاهر كفايت مى‌كند مگر آنكه موى صورت كم باشد به‌گونه‌اى كه پوست، پيدا باشد و موها بر پوست احاطه نداشته باشند كه در اين صورت، شستن پوست و تخليل ـ در صورت نرسيدن آب بدون آن ـ واجب است(1)(-->وضو). در حكم يادشده فرقى بين مرد و زنى كه مو بر صورتش روييده نيست.(2)

در غسل، رساندن آب به پوست واجب است و در صورت توقّف اين امر بر تخليل، تخليل واجب خواهد بود. همچنين نسبت به ساير مواضع (مانند داخل گوشها، آن مقدار كه ديده مى‌شود) كه بدون تخليل آب بدان نمى‌رسد؛(3)ليكن در صورت عدم توقّف بر تخليل، تخليل ـ به جهت احتياط در مواضعى مانند چهره در صورت وجود موى كم بر آن، زير بغل، ناف و زير پستانهاى زن ـ مستحب است(4)(-->غسل).

خلال كردن دندانها بعد از غذا مستحب است(-->خلال).

از تخليل به معناى دوم در بابهاى اجاره، رهن، غصب و شهادات به مناسبت ياد شده است.

تهيّه و نگه داشتن شراب براى سركه درست كردن(5)و نيز كرايه دادن مركب براى حمل آن بدين جهت، جايز است.(6)به اين نوع شراب، شراب محترم گفته مى‌شود كه اتلاف آن حرام است و اگر كسى آن را غصب كند واجب است به صاحبش باز گرداند. بنابر قول منسوب به مشهور در صورتى كه غاصب آن را تلف كرده باشد ضامن نيست.(7)

صِرف نگهدارى شراب موجب فسق و در نتيجه عدم پذيرش شهادت نگهدارنده نمى‌شود مگر آنكه محرز شود انگيزه وى

• (1)جواهر الكلام 2/ 155 ـ 157
• (2)159
• (3)الحدائق الناضرة 3/ 113 ؛ جواهر الكلام 3/ 80
• (4)الحدائق الناضرة 3/ 113
• (5)جواهر الكلام 25/ 253
• (6)قواعد الاحكام 2/ 7
• (7)مسالك الافهام12/ 161 ؛ جواهرالكلام37/ 44