كرده‌اند، در نتيجه امر به پاسخ، وجوبى است. برخى آن را اعم گرفته و شامل تحيّتهاى ديگر مانند{صَبَّحَكُمُ اللّهُ بِالخَيْرِ }و حتّى تحيّتهاى عملى مانند هديه دادن نيز دانسته‌اند. در نتيجه، امر، مطلق رجحان را مى‌رساند كه اعم از واجب و مستحب است؛ يعنى جواب تحيّت شرعى واجب و ساير تحيّتها مستحب است.(4)

تحيّت در نماز:تحيّت ابتدايى (سلام كردن به ديگرى) در حال نماز، جايز نيست و گفتن عمدى آن، موجب بطلان نماز مى‌شود؛(5)ليكن جواب دادن به تحيّت شرعى در اثناى نماز، جايز بلكه واجب است.(6)ولى پاسخ به ساير تحيّتها جايز نيست بلكه موجب بطلان نماز مى‌گردد مگر آنكه به قصد دعا ـ نه به نيّت پاسخ تحيّت ـ گفته شود كه در اين صورت، گروهى از فقها قائل به جواز شده‌اند؛(7)ليكن گروهى در جواز آن حتّى به قصد دعا در صورتى كه مخاطب غير خداوند باشد، اشكال كرده و برخى صريحاً قائل به بطلان نماز شده‌اند.(8)

از تحيّتهاى مستحب، تسميت عطسه كننده(-->تسميت)با گفتن{يَرْحَمُكَ اللّهُ }است.(9)همچنين گفتن{أَنْقَى اللّهُ غَسْلَكُم }به كسى كه استحمام كرده و گفتن{طَهَّرَكُمُ اللّهُ }در پاسخ آن مستحب است.(10)

نماز تحيّت:از جمله نمازهاى مستحب، دو ركعت نماز تحيّت مسجد است(-->نماز تحيّت).

برخى گفته‌اند: تحيّت مسجد الحرام، طواف، تحيّت حرم(-->حرم)احرام(-->احرام)و تحيّت منى(-->منى)رمى جمره(-->رمى جمره)است.(11)

تحيّز

تَحَيُّز:ميل و حركتكردن به سمت و مكانى.

خداوند در قرآن كريم، مؤمنان را از فرار از جنگ بر حذر داشته و تنها دو

• (10)وسائل الشيعة 2/ 59
• (11)الروضة البهية 1/ 543 .
• (4)الحدائق الناضرة 9/ 68 ـ 69 ؛ مستمسك العروة 6/ 565
• (5)العروة الوثقى 1/ 710
• (6)جواهرالكلام 11/ 100 ـ 101
• (7)مدارك الاحكام 3/ 475 ؛ جواهر الكلام 11/ 105
• (8)العروة‌الوثقى (و حواشى) (ج) 3/ 22 ـ 23
• (9)جواهر الكلام 11/ 95