تبرّى

تَبَرّى: بيزارى جستن از دشمنان خدا.

تبرّى اصطلاحى كلامى در برابر تولّى از آموزه‌هاى اسلام بويژه نزد شيعه اماميّه است. تبرّى از ريشه «بَرَءَ» است و در زبان فارسى بيشتر به صورت «تبرّا» به‌كار مى‌رود. تبرّى ريشه در قرآن كريم دارد و «برائت» نام يك سوره قرآن است كه با برائت خدا و پيامبرش از مشركان آغاز مى‌گردد. در روايات نيز بر اهميّت مسئله تبرّى، فراوان تأكيد شده است. در حديثى از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله، تبرّى از مهم‌ترين و استوارترين رشته‌هاى ايمان ذكر شده است.(1)و در روايتى از امام صادق عليه السّلام به وجوب برائت از مخالفان دين خدا و دوستانِ دشمنانِ خدا تصريح شده است.(2)در روايتى ديگر از ايشان، حقيقت ايمان، تبرّى همراه با تولّى ـ كه مفهوم متضاد و مخالف آن است ـ دانسته شده است.(3)

دشمنان خدا عبارتند از مشركان، كافران و كسانى كه منكر امامت و ولايت امامان معصوم عليهم السّلام هستند. از عنوان تبرّى به مناسبت در باب طهارت و صلات سخن رفته است.

تبرّى از دشمنان خدا، واجب است؛(4)بلكه از مهم‌ترين اركان دين به شمار مى‌آيد(5)و تحقّق بخش ايمان (به معناى خاص آن) است(6)(-->ايمان). تبرّى از امورى است كه به محتضر(-->احتضار)و ميّت، تلقين(-->تلقين)مى‌شود.(7)از اعمال شب و روز جمعه تبرّى از گمراهان و دشمنان اهل بيت عليهم السّلام است.(8)

(-->تولّى)

• (1)وسائل الشيعة 16/ 177
• (2)الإعتقادات فى دين الإمامية/ 86
• (3)بحار الأنوار 66/ 241
• (4)بدايع الكلام/ 264 ؛ مرآة العقول 8/ 259 ؛ وسائل الشيعة 16/ 176 ؛ التعليقة على‌المكاسب1/ 232
• (5)مرآة العقول 12/ 114
• (6)البيان/241
• (7)كشف‌الغطاء 2/ 251 و 289
• (8)الكافى فى الفقه/ 153 .