خوردن اجزايى از حيوان ذبح شده از جمله پىِ گردن آن حرام است. برخى آن را مكروه دانسته‌اند؛ ليكن بر حرمت آن نقل شهرت بلكه اجماع شده است.(1)

پيمان -->عهد

پيمانه

پيمانه: نوعى وسيله سنجش.

در گذشته پيمانه يكى از ابزار سنجش و اندازه‌گيرى برخى اشياء بوده و انواع زيادى داشته است. برخى انواع آن در روايات براى تحديد و تعيين اندازه بعضى چيزها آمده است كه فقها به تبع آن، در تعريف و بيان مقدار آن پيمانه‌ها در عصر صدور روايات، در فقه سخن گفته‌اند مانند صاع(-->صاع)، مُدّ(-->مُدّ)، رطل(-->رطل)، و كُر(-->آب كُر).

در اين مقاله به احكام كلّى پيمانه‌ها ـ قطع نظر از خصوصيات هر يك ـ كه از آن به مناسبت در بابهاى زكات، تجارت و قضاء سخن رفته، اشاره مى‌شود.

زكات:هرگاه اخراج زكات، منوط به پيمانه كردن مال باشد در اينكه اجرت پيمانه كردن بر عهده مالك است و يا از زكات پرداخت مى‌شود، اختلاف است، قول نخست، فتواى بيشتر فقها است.(1)

تجارت:از شرايط عوضين در داد و ستد، معلوم بودن آن است؛ از اين‌رو در كالاى پيمانه‌اى بايد با پيمانه متعارف ميان مردم اندازه‌گيرى شود و اگر با پيمانه ناشناخته نزد مردم، پيمانه شود، معامله باطل است.(2)

در داد و ستد كالاى پيمانه‌اى، اجرت پيمانه كردن كالا ـ درصورت توقّف تحويل آن بر پيمانه كردن ـ بر عهده فروشنده و اجرت پيمانه كردن بهاى پيمانه‌اى با خريدار است.(3)

پيمانه كردن مواد غذايى كه به جهت خوردن، انبار مى‌شود و يا از آن خارج مى‌گردد مستحب است؛ زيرا موجب بركت مى‌گردد.(4)

كسى كه نسبت به پيمانه كردن آشنايى كامل ندارد مكروه است اين كار را بر عهده بگيرد. از برخى، حرمت آن نقل شده است. البتّه عدم آشنايى اگر موجب

• (1)شرائع الإسلام 4/ 752 ؛ جواهر الكلام 36/ 342 ـ 349 .
• (1)جواهر الكلام 15/ 446 ـ 447 ؛ مستمسك العروة 9/ 329
• (2)جواهرالكلام 22/417
• (3)25/ 88
• (4)22/ 465