بيع مزابنه

بيع مُزابَنَه:فروختن ميوه موجود بر درخت خرما در برابر خرما.

تعريف مزابنه به آنچه در شناسه آمده مشهور ميان فقها است؛ ليكن برخى آن را به فروختن خرماى موجود بر درخت در برابر خرماى همان درخت تعريف كرده‌اند. برخى نيز ـ بر اساس بعضى روايات ـ تعريف يادشده را براى محاقله(-->بيع محاقله)ذكر كرده و در مقابل، تعريف مشهور براى بيع محاقله را كه در خصوص گندم است براى بيع مزابنه آورده‌اند.(1)بعض قدما نيز مزابنه را در محاقله مندرج كرده و محاقله را به معناى عام ـ كه مزابنه را نيز دربر مى‌گيرد ـ تعريف نموده‌اند.(2)از اين عنوان در باب تجارت سخن گفته شده است.

فروختن ميوه موجود بر نخل در برابر خرماى همان نخل، بلكه بنابر مشهور در برابر خرماى ديگر، حرام و معامله باطل است.(3)بيع عريّه(-->بيع عريّه)از حكم فوق استثنا شده است.(4)در اينكه اين نوع معامله در غير خرما از ديگر ميوه‌ها صحيح است يا نه، اختلاف مى باشد. عدم صحّت به مشهور نسبت داده شده است.(5)

بيع مزايده -->مزايده

بيع مساومه

بيع مُساوَمَه:داد و ستد كالا بدون اعلام بهاى خريد آن از سوى فروشنده.

بيع مساومه در برابر بيع مرابحه(-->بيع مرابحه)، بيع توليه(-->بيع توليه)و بيع مواضعه(-->بيع مواضعه)قرار دارد و عبارت است از معامله‌اى كه بهاى كالا با توافق فروشنده و خريدار تعيين مى‌شود، بدون آنكه فروشنده قيمت خريد خود را ذكر كند؛ خواه خريدار قيمت خريد را بداند يا نداند. بيشتر معاملات رايج بازار چنين است. اين عنوان در باب تجارت آمده است.

بيع مساومه صحيح و از ديگر اقسام بيع (مرابحه، توليه و مواضعه) افضل است.(1)

(-->بيع)

• (1)الحدائق الناضرة 19/ 198 ـ 200 ؛ فقه الصادق 18/ 299 .
• (1)كتاب البيع (امام خمينى) 1/ 243 .
• (2)المقنعة/603 ؛ المراسم العلوية/ 179
• (3)جواهر الكلام 24/ 92 ـ 93
• (4)98
• (5)97 ؛ تحرير الوسيلة 1/ 550 .