دارد، اطلاق مىشود. جمع آن «عرايا» است. بيع عريّه عبارت است از آنكه ميوه موجود بر درخت ـ با تخمين مقدار آن توسط كارشناس كه درصورت خشك شدن و تبديل رطب به خرما وزن آن فلان مقدار خواهد شد ـ در برابر خرما معامله شود.(1)از آن در باب تجارت سخن رفته است.
حكم:بيع عريّه با شرايط زير صحيح است:
1. خريدار آن، مالك خانه يا باغ باشد نه كسى ديگر.
2. مالك عريّه تنها يك نخل در ملك ديگرى داشته باشد.
3. مقدار ميوه نخل، تخمينى محاسبه شود.
4. هنگام عقد، وزن تخمينى ميوه عريّه با خرمايى كه به عنوان بهاى آن پرداخت مىشود، مساوى باشد؛ هرچند پس از خشك شدن، يكى بر ديگرى تفاضل پيدا كند.
5 . بهاى كالا نقد باشد؛ ليكن قبض آن در مجلس عقد، لازم نيست؛ هرچند برخى قدما آن را شرط دانستهاند.
6 . خرمايى كه بها قرار مىگيرد بنابر قول مشهور از غير آن درخت باشد.(2)
بيع عين به عين -->پاياپاى
بيع عينه
بيع عَينَه:خريد كالا به صورت نسيه و فروش نقدى آن به بهاى كمتر.(1)
عينه از عَين به معناى مال موجود است. اين نوع معامله از ديرزمان ـ براى فرار از ربا در قرض ربوى يا وصول طلب از بدهكار ـ به دو صورت انجام مىگرفته است.
1. شخص نيازمند به نقدينگى براى فرار از ربا(-->ربا)با صاحب مال معاملهاى به اين صورت انجام مىدهد: از او به صورت نسيه كالايى گرانتر از قيمت نقد (مثلا ده هزار تومان) مىخرد؛ سپس در همان جلسه آن را به قيمت كمتر (مثلا هفت هزار تومان) به صورت نقد به فروشنده مىفروشد. نتيجه اين معامله،