به طور كلّى بروز خلل غير مبطل در اثناى عمل عبادىِ پيوسته، مانع صحّت و اتمام آن نخواهد شد. در ذيل به نمونه‌هايى از مصاديق و مسائل آن اشاره مى‌شود.

1. عارض شدن خواب بر مؤذّن در اثناى اذان، به آن مقدار از اذانِ گفته شده خلل نمى‌رساند و درصورت از بين نرفتن موالات(-->موالات)مى‌تواند بر آن بنا بگذارد.(1)

2. در شك بين سه و چهار يا دو و سه پس از اكمال دو سجده در ركعت دوم، بنابر قول مشهور بنابر اكثر گذاشته و نماز به پايان برده مى‌شود و سپس به احكام شك عمل مى‌گردد(2)(-->شكّيات). شك كننده در عدد ركعات نماز مستحب بين بنا بر اقلّ و اكثر مخيّر است.(3)

3. از شرايط دو ماه روزه كفّاره، پى در پى بودن 31 روز آن است؛ ليكن اگر در اثناى آن ايّام ـ به سبب عذرى همچون حيض يا بيمارى ـ ناگزير از افطار گردد، پس از زوال عذر بنا را بر آن مقدار از روزه گرفته شده مى‌گذارد و ادامه مى‌دهد(4)(-->كفّاره).

4. كسى كه طواف حج يا عمره را در اثنا رها كرده است درصورت تجاوز از نصف، بنا را بر آن مى‌گذارد و هفت شوط را به پايان مى‌برد و نيازى به اعاده طواف نيست(5)(-->طواف).

از بناء به معناى چهارم به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.

در قرائت و اذكار نماز رعايت بناء كلمه واجب است؛ بدين معنا كه كلمه مبنى، حركت داده نمى‌شود و اگر مبنى بر حركت ضَمّه، فتحه يا كسره است حركت ديگرى داده نمى‌شود هرچند آن حركت مقتضاى عاملى باشد كه بر سر آن درآمده است.(6)

(-->اِعراب)

بناء عقلا

بناء عقلا:روش و طريقه خردمندان.

روش رايج ميان عموم عقلا در گفت‌وگو، معاملات و روابط اجتماعى‌شان، مانند رجوع جاهل به عالم و اهل خبره

• (1)جواهر الكلام 9/ 117
• (2)12/ 332 و 341 ـ 342
• (3)423
• (4)17/ 71
• (5)19/ 326
• (6)9/ 287 و 293 .