ايماء -->اشاره

ايمان

ايمان: اعتقاد به امامت و ولايت ائمه دوازده گانه.

در روايات و نيز كلمات فقها ايمان به دو معناى عامّ و خاصّ به كار رفته است. معناى عامّ آن عبارت است از تصديق قلبى به تمامى آنچه كه حضرت محمّد بن عبد اللّه‌ صلّى اللّه‌ عليه و آله آورده است. معناى خاصّ آن عبارت است از آنچه كه در شناسه آمده و موضوع مقاله است.(1)

از ايمان به معناى خاصّ در بابهاى بسيارى مانند اجتهاد و تقليد، طهارت، صلات، زكات، خمس، صوم، اعتكاف، حج، وقف، نذر، قضاء و شهادات بحث كرده‌اند.

ايمان به معناى خاصّ يكى از فرائض و واجبات، بلكه اصل و ركن آنها است و شرط صحّت و قبولى تمامى عبادتها نيز مى‌باشد. بر شرط بودن ايمان در صحّت عبادات، و بطلان عبادات فاقد ايمان ادّعاى اجماع شده است.(2)ايمان در مرجع تقليد،(3)امام جماعت(4)و جمعه،(5)مستحقّ زكات(6)و خمس،(7)قاضى،(8)شاهد،(9)و تقسيم كننده اموال كه از جانب حاكم شرع نصب شده،(10)شرط است. بسيارى از فقيهان در مؤذّن جماعت(11)و نايب در حج(12)نيز تصريح به شرط بودن ايمان كرده‌اند.

در ازدواج شرط است هريك از زن و مرد كُفوْ ديگرى باشد. مراد از كفو، اشتراك زوج و زوجه به لحاظ دين است. در اينكه علاوه بر اسلام( --> اسلام)ايمان به معناى خاصّ نيز در تحقق كفويّت شرط است يا نه، اختلاف است. برخى، بين زوج و زوجه تفصيل داده، در زوج ايمان را شرط دانسته‌اند و در نتيجه ازدواج زنِ مؤمن با مرد غير مؤمن را صحيح ندانسته‌اند. اين قول به اكثر فقها نسبت داده شده است.(13)

( --> ائمّه)

• (1)مسالك‌الافهام 5/ 337 ـ 338
• (10)40/327
• (11)العروة الوثقى 1/ 608
• (12)2/ 504
• (13)مسالك الافهام 7/400 ـ 403 ؛ نهاية المرام 1/ 200 .
• (2)جواهر الكلام 15/ 63
• (3)العروة الوثقى 1/ 9
• (4)797
• (5)جواهرالكلام 11/296
• (6)15/378
• (7)16/ 115
• (8)40/12
• (9)41/16