گروه ياد شده، كتاب(1)و سنّت است(2)و از آن در بسيارى از بابهاى فقهى، مانند طهارت، صلات، جهاد، نكاح و صيد و ذباحه، از جهات مختلف بحث شده كه به چند محور كلّى اشاره مى‌شود.

گستره:مشهور فقها عنوان اهل كتاب را بر يهوديان و مسيحيان منطبق كرده و مجوسيان را از مصاديق آن ندانسته‌اند. از اين رو، كافران كتابى را به اهل كتاب، يعنى يهود و نصارا و به كسانى كه شبهه داشتن كتاب نسبت به آنان مى‌رود، يعنى مجوسيان تقسيم كرده‌اند؛ هر چند گروه دوم درحكم، يعنى پذيرش جزيه( -->جزيه)ملحق به اهل كتابند.(3)در اينكه سامريّه( -->سامريّه)و صابئان( -->صابئين)از اهل كتابند يا نه، اختلاف است.(4)

اقسام:اهل كتاب به حربى( -->اهل حرب)و ذمّى( -->اهل ذمّه)تقسيم مى‌شوند.

احكام:مشهور ميان فقها، نجاست اهل كتاب است.(5)به قول مشهور، غسل ميّت مسلمان توسط كتابى، در صورتى كه مسلمانى حضور نداشته باشد جايزاست.(6)

اهل كتاب از سوى حاكم اسلامى بين پذيرش اسلام و التزام به شرايط ذمّه، آزاد گذاشته مى‌شوند. در صورت استنكاف از هر دو امر، جهاد( --> جهاد)با آنان با فراهم شدن شرايط، واجب است.(7)

ازدواج زن مسلمان با مرد كافر مطلقا، خواه كتابى باشد يا غير كتابى و نيز ازدواج مرد مسلمان با زن كافر غير كتابى جايز و صحيح نيست؛ ليكن در جواز ازدواج مرد مسلمان با زن كتابى اقوال مختلفى مطرح است: جواز ازدواج مطلقا؛ عدم جواز مطلقا؛ تفصيل بين عقد دائم و موقّت و جواز ازدواج موقّت و حرمت ازدواج دائم؛ جواز ازدواج موقّت با آنان مطلقا و جواز ازدواج دائم تنها در صورت اضطرار (دسترسى نداشتن به زن‌مسلمان). مشهور ميان متأخران قول سوم است. البته اين اقوال نسبت به زن يهودى و نصرانى است؛ ليكن نسبت به زن مجوسى، بسيارى قائل به حرمت ازدواج با او هستند. برخى ازدواج موقّت با او را جايز دانسته‌اند.(8)

زن كتابى همچون زن مسلمان از تمامى حقوق زوجيّت با مرد مسلمان جز ارث برخوردار است. حقّ زن كتابى در تقسيم

• (1)
• (2)وسائل الشيعة 15/126
• (3)جواهر الكلام 21/ 228 ؛ رياض المسائل 7/ 468 ـ 469 ؛ الحدائق الناضرة 24/ 18
• (4)الحدائق الناضرة 24/ 22 ـ 24
• (5)جواهر الكلام 6/ 41 ـ 42
• (6)4/ 59 ـ 61
• (7)فقه الصادق 13/ 50 ـ 52
• (8)21/ 430 ؛ الحدائق الناضرة 24/ 5