7. تأخير نافله شب تا يك سوم آخر شب، و هرچه به طلوع فجر نزديك‌تر باشد، داراى فضيلت بيشترى است(1)(-->نماز شب).

در عدم صحّت نماز در اوّل وقت و وجوب تأخير آن تا آخر وقت براى كسى كه وظيفه فعلى او تيمّم است(2)و نيز براى صاحبان عذر، مانند نداشتن ساتر عورت يا نداشتن قدرت در اوّل وقت براى ايستادن در نماز در صورت اميد يا احتمال زوال آن تا آخر وقت،(3)اختلاف است.

اگر شخص بخشى از اول وقت را كه براى نماز و تحصيل طهارت و ساير شرايط آن كافى است، درك كند و نماز نگزارد تا به عذرى مانند حيض يا نفاس يا بيهوشى دچار گردد، بايد قضاى آن نماز را به جا آورد؛ امّا اگر عذر پيش از درك آن مقدار از زمان عارض شود، قضا واجب نيست.(4)

به قول منسوب به مشهور، به جا آوردن نماز خوف( --> نماز خوف)در اول وقت جايز است.(5)خواندن نماز ظهر در اول وقت براى كسى مانند مسافر كه نماز جمعه ـ در فرض وجوب عينى آن ـ از او ساقط است، جايز، بلكه مستحب است.(6)

اذان اعلام( --> اذان اعلام)بايد در اول وقت نماز گفته شود.(7)

اولويّت

اولويّت: حقّ تقدّم/ افضليّت.

اولويّت به معناى اول، اولويّت تعيينيّه است؛ يعنى تنها، صاحب اولويّت حق انجام دادن عمل را دارد و ديگران جز با اذن او نمى‌توانند اقدام به آن عمل كنند؛ ولى به معناى دوم، اذن صاحب اولويّت لازم نيست و پيشى گرفتن ديگران بر او جايز است؛ گرچه صاحب اولويّت براى انجام دادن آن عمل سزاوارتر است.

اولويّت به معناى اول در بابهايى همچون طهارت، صلات، رهن، نكاح و احياء موات آمده است.

• (1)جواهر الكلام 7/ 305 ـ 315 ؛ العروة الوثقى 1/ 525 ـ 527
• (2)جواهر الكلام 5/ 157 ـ 160
• (3)العروة الوثقى 1/ 527
• (4)جواهر الكلام 3/ 208 ـ 210
• (5)14/ 191
• (6)11/ 282
• (7)العروة الوثقى 1/ 602 .