مانند عمره مستحب كه در صورت آميزش قبل از سعى اعاده عمره واجب است و يا آميزش در احرام حج مستحب كه علاوه بر وجوب اتمام، اعاده نيز واجب است.(2)

اعاده در صورت دوم (نبودن خلل در عمل اول) در مواردى، براى به دست آوردن كمال و ثواب بيشتر مستحب است، مانند اينكه نمازگزار، نمازى را كه فرادا خوانده به جماعت اعاده كند،(3)يا غسل احرامى را كه محرم به جهت احتمالِ نيافتن آب در ميقات، پيش از رسيدن به آن انجام داده است، در ميقات با وجود آب اعاده نمايد.(4)

اسباب اعاده:

1. اخلال به شرايط صحّت:اگر عملى فاقد شرايط صحّت باشد، اعاده مى‌شود، مانند وضو گرفتن بدون رعايت ترتيب و موالات(5)( --> موالات)يا نماز خواندن بدون طهارت يا پشت به قبله(6)يا اينكه مخالف( --> مخالف)زكات را به هم كيش خود بدهد و سپس شيعه شود كه بايد زكات خود را دوباره به مؤمن (شيعه) بپردازد(7)( --> استبصار)و يا طواف بدون طهارت.(8)

2. اخلال به اجزاء:عمل اول اگر فاقد يكى از اجزاى واجب باشد، در صورتى كه اخلال عمدى به آن جزء موجب بطلان عمل گردد، اعاده مى‌شود، مانند اينكه نمازگزار قرائت يا تشهّد را به عمد ترك كند، كه در اين صورت، نماز اعاده مى‌شود.(9)اگر اخلال به جزء، سهوى باشد، در صورتى كه آن جزء از اجزايى باشد كه ترك آن حتّى به سهو موجب بطلان عمل مى‌شود، حكم صورت عمد را دارد، مانند ترك يكى از اركان( --> ركن)نماز همچون ركوع، كه در اين صورت نماز اعاده مى‌شود.(10)

3. شك در وقوع:شك در تعداد ركعات نمازهاى واجب دو ركعتى، مانند نماز صبح و نماز مسافر و نيز نمازهاى سه ركعتى (نماز مغرب) و دو ركعت اول نمازهاى چهار ركعتى موجب بطلان و اعاده آنها مى‌شود(11)(--> شكيّات).

4. زوال مانع:به قول برخى، اگر ميّت به دليل نبود آب براى غسل، تيمّم داده شود و سپس پيش از دفن، آب پيدا شود، پس از غسل دادن ميّت با آب، نماز بر او اعاده مى‌شود.(12)

• (10)238
• (11)303 و 310
• (12)5/ 247 ـ 248 .
• (2)20/ 380 و 349
• (3)شرائع الاسلام 1/ 94
• (4)179
• (5)جواهر الكلام 2/ 252
• (6)246
• (7)العروة الوثقى 2/ 318
• (8)جواهر الكلام 19/384
• (9)12/228