تخصيص، اضمار و تقييد، اضمار و نسخ يا اضمار و اشتراك، به تصريح برخى اصوليان، تخصيص و تقييد در دو مورد نخست و اضمار در دو مورد آخر مقدّم است.(3)

( --> اصل لفظى)

اطار

اِطار: فاصله ميان سرخى لب بالا و موهاى پشت لب (سبيل).

به مناسبت در باب طهارت آمده است.

چيدن شارب( --> شارب)كه به سمت دهان آمده، تا اطار مستحب است.(1)

اطاعت

اطاعت: فرمان بردن.

از آن در بابهايى نظير طهارت، صلات، صوم، اعتكاف، حج، جهاد و نكاح سخن رفته است.

احكام:به حكم عقل و تصريح قرآن كريم،(1)اطاعت خداوند، پيامبر صلّى اللّه‌ عليه و آله و پيشوايان معصوم عليهم السّلام بر همه واجب است. همچنين فرمانبرى از فقيه جامع الشرايط به عنوان نايب امام معصوم عليه السّلام در قلمرو ولايتِ ثابت براى وى(2)و نيز اطاعت از كارگزاران حكومت و فرماندهان نظامىِ منصوب از جانب او( --> ولايت فقيه)و نيز فرمان بردن فرزند از پدر و مادر، زن از شوهر( --> زوجيّت)و برده از مولا، واجب است. نافرمانى نسبت به كسانى كه اطاعت آنان واجب مى‌باشد، حرام و گناه است.

قلمرو اطاعت:وجوب اطاعت خدا، پيامبر و امامان عليهم السّلام مطلق و شامل همه امرها و نهى‌هاى ايشان است، ليكن نسبت به غير اينان، به عدم معصيت مقيّد است. بنابراين، اطاعت از آنان در گناه جايز نيست؛(3)همان گونه كه به نظر برخى، قدر متيقّن از وجوب اطاعت پدر و مادر جايى است كه نافرمانى فرزند موجب آزار و عقوق آنان گردد( -->عقوق). موارد ديگر محل تأمّل و اشكال واقع شده‌است.(4)

• (1)؛
• (1)كشف الغطاء 2/ 418 ؛ الحدائق الناضرة 5/ 561 .
• (2)عوائد الايّام/ 540 ؛ جواهر الكلام 15/ 421 ـ 422
• (3)جواهر الكلام 31/ 103 ؛ العروة الوثقى 2/ 425 ؛ مستمسك العروة 3/ 305 و 8/ 571
• (3)315 ـ 317 ؛ قوانين الاصول 1/ 32 و 300 .
• (4)جواهرالكلام 21/ 23؛ مستمسك‌العروة 7/ 169