استمساك-->نگهدارى

استمناء

استمناء: خارج كردن منىّ از غير راه آميزش، با دست و مانند آن.

مفهوم استمناء اخصّ از امناء است؛ زيرا استمناء خارج كردن منىّ با قصد آن است؛ امّا امناء خارج كردن منىّ است؛ با قصد انزال يا بدون آن؛ ليكن اغلب به معناى خارج كردن منىّ بدون قصد آن به كار رفته است.(1)از اين موضوع در بابهاى صوم، اعتكاف، حج و حدود سخن گفته شده است.

حكم:استمناء به هر نحو جز توسط همسر و كنيز حرام، بلكه از گناهان كبيره شمرده شده است.(2)برخى، استمناء با دست كنيز و همسر را نيز حرام دانسته‌اند.(3)

آثار:در شريعت بر استمناء آثارى مترتّب شده است.

1. جنابت:استمناء موجب جنابت است كه آثار خاص خود، مانند وجوب غسل و حرمت مسّ كلمات قرآن را دارد( --> جنابت).

2. بطلان روزه:استمناء حتّى به نحو حلال، موجب بطلان روزه است و بر بطلان عمدى روزه ماه رمضان، قضا و كفّاره مترتّب مى‌گردد.(4)

3. بطلان اعتكاف:آنچه موجب بطلان روزه مى‌شود، اعتكاف را نيز ـ در صورتى كه در روز رخ دهد ـ باطل مى‌كند. در بطلان اعتكاف به استمناء در شب اختلاف است؛ هر چند عمل ياد شده از محرّمات اعتكاف( --> اعتكاف)شمرده شده است.

حج:استمناء حتّى به نحو حلال بر مُحرم( --> احرام)حرام و موجب كفّاره است و كفّاره آن يك شتر است، ليكن در بطلان حج به معناى اتمام حج فعلى و اعاده آن در سال آينده، در صورتى كه

• (1)الموسوعة الفقهية 4/ 98
• (2)جواهر الكلام 41/ 647 ـ 649
• (3)تذكرة الفقهاء (ق) 2 / 577
• (4)جواهر الكلام 16/ 252 ـ 257
• (6)17/24
• (7)مستند الشيعة 2/ 392 .