مردان جز شوهر واجب است، مگر درحال ضرورت.(3)استبداد دوشيزه در امر ازدواج خويش( --> ازدواج)و اجازه نگرفتن از پدر يا جدّ پدرى بنابر قول به عدم ولايت آن دو نسبت به وى، كراهت دارد.(4)

آيا دو حَكَمى كه براى رفع اختلاف ميان زن و مرد برگزيده شده‌اند، در صورتى كه طلاق را مصلحت ببينند، مى‌توانند از روى استبداد و بدون نظر شوهر و اطّلاع وى، زن را طلاق دهند؟ مسئله محلّ اختلاف است.(5)

قصاص:در صورت تعدّد اولياى مقتول، جواز استبداد هر يك از آنان در قصاص بدون هماهنگى با ديگرى، مورد اختلاف است؛ هر چند برخى بر جواز آن ادّعاى اجماع كرده‌اند.(6)

استبراء

اِستبراء: برائت جستن.

استبراء عبارت است از برائت جستن. چگونگى آن بر حسب آنچه استبراء از آن صورت مى‌گيرد، مانند ادرار، منىّ، باردارى، خون حيض و حيوان نجاستخوار، متفاوت است. از اين عنوان در بابهاى طهارت، تجارت و اطعمه و اشربه بحث شده و موارد آن عبارت است از:

1. استبراء از ادرار

به قول مشهور، استبراء از ادرار براى مرد مستحب است. ظاهر كلمات فقها اختصاص حكم ياد شده به مرد است؛ هرچند برخى به تعميم حكم نسبت به مرد و زن تصريح كرده‌اند.(1)

كيفيّت:در چگونگى استبراء از ادرار، اقوالى بيان شده است. كيفيّت آن به قول مشهور اين است كه مرد پس از ادرار، سه بار از كنار مخرج غائط تا بيخ آلت و سه بار از بيخ آلت تا ختنه گاه، با انگشت محكم بكشد، سپس سه بار سر آلت را فشار دهد.(2)

اثر:پاك بودن رطوبت بيرون آمده از مخرج آلت پس از استبراء در صورت مشكوك بودن آن و باطل نشدن وضو به آن، از آثار استبراء است. رطوبت خارج

• (1)جواهرالكلام 2/57 ـ 59
• (2)3/113 ؛ مستمسك العروة 2/ 225 ـ 227
• (3)الروضة البهية 5/ 440
• (4)جواهر الكلام 29/229
• (5)الحدائق الناضرة 24/631
• (6)جواهر الكلام 42/ 289 ـ 291 .