امّا در صورت خوف وقوع در گناه به سبب ترك آن، واجب است.

ازدواج به لحاظ كسى كه با او پيوند زناشويى بسته مى‌شود يا حرام است، مانند ازدواج با محارم، يا مكروه است، مانند ازدواج با نازا و شرابخوار و يا مستحب، مانند ازدواج با زن بِكر (دوشيزه)، پاكدامن، فرزندآور و فرمان بردار شوهر.(1)

اسباب تحريم:اسباب حرمت ازدواج دو شخص با يكديگر عبارت است از:

1. نسب:ازدواج با محارم نسبى حرام است. از زنان: مادر، دختر، خواهر، خاله، عمّه، دختر خواهر و دختر برادر و همين طور به پايين (دختر فرزند خواهر يا دختر فرزند برادر...)، و از مردان: پدر، پسر، برادر، دايى، عمو، پسر خواهر و پسر برادر و همين طور به پايين (پسر فرزند برادر يا پسر فرزند خواهر...) محارم نسبى‌اند(2)(--> نسب).

2. رضاع:اگر كودكى با شرايط تعيين شده از زنى شير بخورد، حكم محارم نسبى بر او جارى مى‌شود(3)(--> رضاع).

3. مصاهره (پيوند زناشويى):مصاهره موجب دو نوع حرمت مى‌شود:

الف. حرمت ابدى:ازدواج مرد با مادر زن خود هر چند با زن آميزش نكرده باشد، و نيز ازدواج او با دختر زن كه از مردى ديگر است، در صورت آميزش با مادر او، همچنين ازدواج زن با پدر و فرزندان شوهر كه از زنى ديگرند، براى هميشه حرام است.(4)

ب. حرمت جمع:ازدواج با دو خواهر در يك زمان حرام است.(5)همچنين به صرف عقد كردن زنى جمع ميان او و دخترش حرام است؛ هر چند تا هنگامى كه با مادر دختر آميزش صورت نگرفته باشد، دختر زن حرمت ابدى ندارد.(6)به قول مشهور ازدواج با دختر خواهر يا دختر برادر زوجه در صورت راضى نبودن زن، حرام است.(7)

4. آميزش به شبهه:به قول مشهور، آميزش به شبهه(--> آميزش به شبهه)مانند آميزش مرد با زنى به گمان اينكه همسر خود او است در حكم ازدواج صحيح است و موجب حرمت ابدى مادر

• (1)جواهر الكلام 29/ 8 ، 14 و 33 ـ 34 ؛ العروة الوثقى 2/ 797 ؛ وسائل الشيعة 20/ 27 ـ 59 و 79 ـ 84
• (2)جواهرالكلام 29/237 ـ 241
• (3)264
• (4)349 ـ 350 ؛ فقه الصادق 21/233
• (5)فقه الصادق 21/ 243
• (6)239
• (7)253