حجيّت ارتكاز:حجيّت ارتكاز همانند حجيّت سيره است؛ به اين معنا كه ارتكاز اگر به زمان معصوم عليه السّلام متّصل باشد و امام با آگاهى و امكان نهى از آن، مردم را از آن نهى نكرده باشد، حجّت است. علم به حصول چنين ارتكازى به ندرت پيش مى‌آيد.

ارتكاز همچون اجماع( --> اجماع)و سيره از دليلهاى لبّى(--> دليل لبّى)است و اطلاق ندارد.(6)

ارتماس

اِرتِماس: فرو شدن در آب و مانند آن.

در بابهاى طهارت، صوم و حج از آن بحث شده است.

به قول مشهور، فروبردن سر در آب به عمد، بر روزه دار در روزه واجب معيّن و نيز قضاى روزه ماه رمضان در بعد از ظهر حرام است، ليكن در بطلان روزه اختلاف است.(1)

فرو بردن سر در آب، از محرّمات احرام است( --> احرام). در اينكه ارتماس از مصاديق پوشانيدن سر به شمار مى‌رود تا از اين جهت حرام باشد، يا عنوانى مستقل مى‌باشد، اختلاف است. در صورت نخست، حكم، مخصوص مرد است و تفاوتى ميان آب و ديگر مايعات نيست.(2)در فرض شك در تحقّق ارتماس، اصل عدم آن است.(3)

ارتماسى

ارتماسى: يكى از دو كيفيّت غسل، مقابل ترتيبى.

جايگاه اين بحث باب طهارت است.

غسل از جهت كيفيّت انجام دادن آن، به ترتيبى و ارتماسى تقسيم مى‌شود.

غسل ارتماسى با فروبردن تمام بدن در آب به نيّت غسل و با وجود ساير شرايط غسل، تحقّق مى‌يابد(1)( --> غسل).

• (1)التنقيح (الطهارة) 5/ 479 .
• (1)جواهر الكلام 16/ 227 ـ 228
• (2)المعتمد فى شرح المناسك 4/ 220 ـ 221
• (3)العروة الوثقى 2/ 187 .
• (6)201 ؛ الموسوعة الفقهية المُيَسَّرة 2/ 392 .