آداب:رو به قبله اذان گفتن، وقف بر آخر هر جمله، فاصله انداختن ميان اذان و اقامه به دو ركعت نماز يا سجده و يا يك گام به جلو برداشتن، صحبت نكردن بين جملات و بلند كردن صدا براى مرد، از آداب و مستحبات اذان نماز است.(6)

اقتصار (تخفيف) در اذان:مسافر و كسى كه عجله دارد، مى‌تواند جملات اذان را يك بار بگويد. براى زن نيز جايز است به تكبير و شهادتين، بلكه تنها به شهادتين اذان بسنده كند.(7)

سقوط اذان:اذان در موارد زير ساقط است:

1.در قضاى نمازهاى يوميّه، جز نخستين نماز.

2.نماز عصر در روز جمعه در صورت جمع آن با نماز ظهر يا جمعه براى كسى كه نماز ظهر يا جمعه را با اذان و اقامه به جا آورده است.

3.نماز عصر در صورت جمع آن با ظهر براى كسى كه روز عرفه در عرفات(--> عرفات)حضور دارد و نماز ظهر را با اذان و اقامه گزارده است.

4.نماز عشا در صورت جمع آن با نماز مغرب براى كسى كه شب عيد قربان در مزدلفه(--> مزدلفه)نماز مغرب را با اذان و اقامه خوانده است.(8)

در اينكه سقوط در موارد ياد شده به نحو عزيمت است يا رخصت در ترك آن، اختلاف است. بنابر قول اوّل، اذان گفتن به قصد استحباب در آن موارد جايز نيست؛ ليكن به قصد رجا جايز است. سقوط به نحو رخصت در ترك در مورد اوّل به مشهور نسبت داده شده است.(9)

در سقوط اذان نمازهاى عصر و عشا در صورت جمع بين دو نماز ظهر و عصر و نيز مغرب و عشا در غير موارد ياد شده، اختلاف است. قول به سقوط به مشهور نسبت داده شده است.(10)

سقوط اذان و اقامه:اذان و اقامه از سه كس ساقط است:

1. كسى كه با نماز جماعتى همراه شود كه در آن اذان گفته شده‌اند.

2. كسى كه پس از اقامه نماز جماعت در مسجد و قبل از بر هم خوردن صفها، بخواهد نماز بگزارد. در سقوط آن در غير مسجد، اختلاف است.(11)

• (10)مستند الشيعة 4/ 521 ـ 522
• (11)العروة الوثقى 1/ 604 ؛ مستمسك العروة 5/ 562
• (6)609 ـ 610
• (7)602 ـ 03 6
• (8)603 ـ 604
• (9)604 ؛ مستمسك العروة 5/559 ـ 562