ليكن بنا به نظر مشهور، حرام نيست(5)ـ گر چه كراهت شديد دارد(6)ـ مگر اينكه هنگام وعده دادن قصد وفاى به آن نداشته باشد كه در اين صورت، برخى فقها آن را حرام دانسته‌اند.(7)

خلف عهد:كسى كه بر فعل يا ترك كارى با خداوند متعال عهد(--> عهد)كند، تخلّف از آن حرام و موجب كفّاره خواهد بود.(8)

اخلاق

اخلاق: خويها.

اخلاق، جمع خُلق به معناى خصلتهاى نفسانى انسان، اعم از فضائل و رذائل است. اخلاق از دو بعد حائز اهميّت و درخور بررسى است: نخست، شناسايى ماهيت خويها و خصلتهاى نيك و زشت و ديگر، آثار و پيامدهاى آنها در ارتباط با خود و ديگران. موضوع اوّل در علم اخلاق بحث مى‌شود؛ ليكن محور دوم در فقه مطرح است كه موضوع اين مقاله مى‌باشد.

در روايات بسيارى به اخلاق نيكو، همچون فروتنى، گذشت، مدارا كردن با ديگران و صله رحم، و پرهيز و دورى گزيدن از رفتارهاى ناشايست، مانند تكبّر، حسد، بخل و حرص سفارش شده است.(1)در ذيل به نمونه‌هايى از مسائل مربوط به اخلاق كه در بابهاى امر به معروف و نهى از منكر، تجارت، نكاح، طلاق و خلع آمده است اشاره مى‌كنيم.

هر مسلمان بايد سعى كند منش و رفتار او بر اساس تعاليم اخلاقى اسلام باشد.(2)در برخى موارد نسبت به خوش خلقى تأكيد شده است، مانند خوش اخلاقى در سفر با هم سفران.(3)چنان كه بر بازرگانان مستحب است با مشتريان خود با گشاده‌رويى برخورد نمايند چه آنكه اين كار موجب فراوانى و گشايش روزى آنان مى‌شود.(4)

ازدواج با زن يا مرد بد اخلاق مكروه

• (1)وسائل الشيعة 15/ 161 ـ 379
• (2)مجمع المسائل 1/ 534
• (3)العروة الوثقى 2/ 415
• (4)جواهر الكلام 22/ 465
• (5)كتاب المكاسب 2/ 15
• (6)منهاج الصالحين (خويى) 2/ 10
• (7)10 ؛ المكاسب المحرمة (امام خمينى) 2/ 60
• (8)كلمة التقوى 2/ 90 ؛ جواهر الكلام 33/ 174 .