از اين روايات به اخبار ترجيح و اخبار علاجيّه(--> اخبار علاجيّه)نيز تعبير شده است.(1)

اخبار عفو

اخبار عفو: روايات بيانگر مَعفُوّ بودن خون كمتر از درهم در نماز / روايات تحليل(--> اخبار تحليل).

اخبار عفو به معناى اول اخبارى است كه در آنها، وجود خون كمتر از درهم(--> درهم)در لباس و بدن نمازگزار موجب بطلان نماز دانسته نشده است.(1)

اخبار علاجيّه

اخبار علاجيّه [= اخبار ترجيح]: روايات بيانگر راه برون رفت از تعارض دو خبر.

اگر در مقام بيان حكم مسئله‌اى، دو خبر با هم تعارض داشته باشند؛ به گونه‌اى كه جمع بين آن دو ممكن نباشد و مكلّف ناگزير از عمل به يكى از آن دو باشد، در روايات، براى برون رفت از مشكل تعارض راههايى ذكر شده است. از اين روايات به اخبار علاجيّه تعبير شده و در اصول فقه، مبحث تعادل و تراجيح از آنها سخن رفته است.

براى حلّ مشكل تعارض، در اخبار علاجيّه، جهت ترجيح يكى بر ديگرى اسباب و مُرَجّحاتى ذكر شده است كه عبارتند از: موافقت با كتاب و سنّت قطعى؛ مخالفت با مذهب عامّه؛ شهرت؛ صفات راوى، همچون عادل‌تر يا موثّق‌تر بودن؛ احدثيّت (جديدتر و متأخّرتر بودن صدور يكى از دو خبر نسبت به ديگرى). بر اساس اخبار علاجيّه، به روايتى كه داراى يكى از اسباب و مرجّحات ياد شده ـ مثلاً موافقت كتاب يا مخالفت مذهب عامّه ـ است عمل مى‌شود.(1)

در اينكه مرجّحات يادشده در اخبار علاجيّه، در يك رتبه قرار دارند يا بعضى بر بعضى ديگر مقدّم‌اند، اختلاف است(2)( --> تعارض).

• (1)فرائد الاصول 4/ 57 ـ 68 ؛ اصول الفقه 2/ 217 ـ 223
• (1)جواهر الكلام 6/ 122 ؛ وسائل الشيعة 3/ 430 .
• (1)الحدائق‌الناضرة 1/ 109 ـ 110 و 4/283 ؛ وسائل الشيعة 27/ 106 .
• (2)اصول الفقه 2/ 224 .