روايات وجود دارد: روايات منع به طور مطلق، روايات جواز به نحو مطلق و روايات تفصيل دهنده. براى نمونه، برخى روايات، سرمه كشيدن براى روزه دار را جايز دانسته، برخى ديگر از آن منع كرده و دسته سوم در صورتى جايز نمى‌داند كه طعم آن به حلق برسد. به روايات دسته سوم، اخبار تفصيل گفته مى‌شود كه گاه براى جمع بين دو دسته ديگر، مورد استناد فقيهان قرار مى‌گيرد. در اين مثال، به مقتضاى اخبار تفصيل، روايات دسته اول بر موردى حمل شده كه طعم سرمه به حلق نرسد و دسته دوم به موردى كه طعم آن به حلق برسد.(1)

اخبار تقديم

اخبار تقديم: روايات بيانگر جواز تقديم غسل جمعه در روز پنجشنبه.

به رواياتى كه مفاد آنها استحباب غسل جمعه(--> غسل جمعه)در روز پنجشنبه براى كسى كه از عدم دسترسى به آب در روز جمعه بيم دارد، اخبار تقديم گفته شده است.(1)

اخبار تقيّه

اخبار تقيّه: روايات صادر شده در مقام تقيّه/ روايات بيان كننده حكم تقيّه.

اخبار صادر شده از روى تقيّه بسيار است. هر گاه مضمون دو روايت در يك موضوع مخالف هم باشند، در صورتى كه مضمون يكى موافق مذهب مخالف و مضمون ديگرى مخالف آن باشد، به دومى عمل مى‌شود(--> تعادل و تراجيح).

به روايات بيان كننده حكم تقيّه نيز اخبار تقيّه گفته مى‌شود، مانند اخبارى كه بيان كننده وجوب تقيّه از كفّار و مخالفان هنگام ترس بر جان يا مال است يا رواياتى كه حسن سلوك و مماشات با مخالفان و نماز خواندن با آنان را بيان مى‌كند.(1)

اخبار توقّف

اخبار توقّف: روايات بيانگر توقّف در عمل

• (1)كتاب الطهارة (شيخ انصارى) (ق) 2/ 397 ؛ وسائل الشيعة 16/ 203 و 221 .
• (1)وسائل الشيعة 3/ 319 ؛ كتاب الطهارة (شيخ انصارى) (ق) 2/ 323 .
• (1)الحدائق الناضرة 13/ 154؛ وسائل‌الشيعة 10/74 .